Bir fetvâ emininin hayratı: Gedizli Mehmed Efendi’nin vakıf faaliyetleri
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2020
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Hitit Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Mehmed Efendi (d. 1253/1837) from Gediz was one of the religious scholars within his family tree. He spent his earlier life period to complete his educational life and after graduating from formal schools he undertook various significant positions in ilmiyye (the Ottoman religious administration). Among the duties he undertook are the professorship, regentship, judgeship and fatwa authority. Mehmed Efendi extended his interest out of scholar efforts such as joining charity and public services. For this purpose, he found a waqf (a charity organization) institution in 1212/1797. The base wakfiyah (first establishment documents) and zeyl waqfiyah (additional establishments' documents) indicate that the waqf consists of a madrasah (school), library and several other properties generating income for the waqf services. In this context, it is learned from his charter of a waqf dated 1212/1797, that he built a madrasa in Gediz, where he was born and raised and gave some income-generating resources to the foundation. Mehmed Efendi continued his charitable attitude until the last moment of his life. This is evident in the foundation charter dated 1245/1830, 1247/1832 and 1249/1833. As a matter of fact, in addition to the madrasa he had built, he incorporated his house into the foundation along with its add-ons and land. He then donated his cash savings. This time Mehmet Efendi, who was not satisfied with these, expanded the area of the madrasa he had built before and built a library and continued his charitable activities by providing books. In this respect, the scope and content of the Mehmed Efendi Foundation will be discussed. The charitable and charitable activities of Mehmed Efendi will be examined based on four charters belonging to the foundation.
Gedizli Mehmed Efendi (ö. 1253/1837), ilmiyeye mensup bir ailede dünyaya gelmiştir. Küçük yaştan itibaren eğitim hayatına özen göstermiş ve tahsil süreçlerini başarıyla tamamladıktan sonra Osmanlı ilmiye sahasında farklı görevler üstlenmiştir. Üstlendiği görevler arasında müderrislik, nâiblik, kadılık ve fetvâ eminliği yer almaktadır. Ayrıca Mehmed Efendi’nin kendi yazdığı ve istinsah ettiği çok sayıda eseri bulunmaktadır. Mehmed Efendi, ilmiye alanında sergilediği çabanın benzerini hayır ve iyilik faaliyetlerinde de göstermiştir. Kurumsal anlamda ilk hayrî faaliyetini, kurmuş olduğu vakıfla hayata geçirmiştir. Bu bağlamda doğup büyüdüğü Gediz kasabasında medrese inşâ ettirdiği ve vakfa gelir getirici bir takım kaynaklar vakfettiği 1212/1797 tarihli esas vakfiyesinden öğrenilmektedir. Mehmed Efendi, hayırsever tavrını hayatının son anına kadar sürdürmüştür. Zira o, hayır yapma imkân ve gücüne sahip olduğu her fırsatta, kurduğu vakfı zenginleştirmeye çalışmıştır. Esas vakfiyeye ek olarak hazırlanan 1245/1830, 1247/1832 ve 1249/1833 tarihli zeyl vakfiyelerde bu durum açıkça görülmektedir. Nitekim inşâ ettirdiği medreseye ilave olarak, eklentileri ve arsasıyla birlikte evini vakfa dâhil etmiştir. Ardından nakit birikimini vakfetmiştir. Bunlarla da yetinmeyen Mehmed Efendi bu kez, daha önce yaptırmış olduğu medresenin alanını genişleterek kütüphane yaptırmış ve kitap vakfetmek sûretiyle hayır faaliyetlerini sürdürmüştür. Bu itibarla çalışmada, Mehmed Efendi vakfının kapsam ve içeriği ele alınacaktır. Vakfa ait dört adet vakfiye esas alınıp Mehmed Efendi’nin hayır ve iyilik faaliyetleri incelenecektir.
Gedizli Mehmed Efendi (ö. 1253/1837), ilmiyeye mensup bir ailede dünyaya gelmiştir. Küçük yaştan itibaren eğitim hayatına özen göstermiş ve tahsil süreçlerini başarıyla tamamladıktan sonra Osmanlı ilmiye sahasında farklı görevler üstlenmiştir. Üstlendiği görevler arasında müderrislik, nâiblik, kadılık ve fetvâ eminliği yer almaktadır. Ayrıca Mehmed Efendi’nin kendi yazdığı ve istinsah ettiği çok sayıda eseri bulunmaktadır. Mehmed Efendi, ilmiye alanında sergilediği çabanın benzerini hayır ve iyilik faaliyetlerinde de göstermiştir. Kurumsal anlamda ilk hayrî faaliyetini, kurmuş olduğu vakıfla hayata geçirmiştir. Bu bağlamda doğup büyüdüğü Gediz kasabasında medrese inşâ ettirdiği ve vakfa gelir getirici bir takım kaynaklar vakfettiği 1212/1797 tarihli esas vakfiyesinden öğrenilmektedir. Mehmed Efendi, hayırsever tavrını hayatının son anına kadar sürdürmüştür. Zira o, hayır yapma imkân ve gücüne sahip olduğu her fırsatta, kurduğu vakfı zenginleştirmeye çalışmıştır. Esas vakfiyeye ek olarak hazırlanan 1245/1830, 1247/1832 ve 1249/1833 tarihli zeyl vakfiyelerde bu durum açıkça görülmektedir. Nitekim inşâ ettirdiği medreseye ilave olarak, eklentileri ve arsasıyla birlikte evini vakfa dâhil etmiştir. Ardından nakit birikimini vakfetmiştir. Bunlarla da yetinmeyen Mehmed Efendi bu kez, daha önce yaptırmış olduğu medresenin alanını genişleterek kütüphane yaptırmış ve kitap vakfetmek sûretiyle hayır faaliyetlerini sürdürmüştür. Bu itibarla çalışmada, Mehmed Efendi vakfının kapsam ve içeriği ele alınacaktır. Vakfa ait dört adet vakfiye esas alınıp Mehmed Efendi’nin hayır ve iyilik faaliyetleri incelenecektir.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Islamic History, Gediz, Mehmed Efendi, Waqf, Endowment/Waqfiya, Madrasa, İslam Tarihi, Gediz, Mehmed Efendi, Vakıf, Vakfiye, Medrese
Kaynak
Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi-Journal Of Divinity Faculty Of Hitit University
WoS Q Değeri
N/A
Scopus Q Değeri
Cilt
19
Sayı
1
