Aksesuar maksiller ostium ve nazal kavitedeki anatomik varyasyonların maksiller sinüs patolojileri ile ilişkisinin konik ışınlı bilgisayarlı tomografi ile değerlendirilmesi

ÖZET Bu tez çalışmasının amacı, belirli bir Türk popülasyonunda Aksesuar Maksiller Ostium (AMO) varlığını, sıklığını ve özelliklerini ortaya koyarak, nazal kavitedeki anatomik varyasyonlarla birlikte maksiller sinüs patolojilerine olan etkisini Konik Işınlı Bilgisayarlı Tomografi (KIBT) kullanarak değerlendirmek ve klinisyenleri bilgilendirmektir. Çalışmamızda 543 hastaya ait KIBT görüntülerinde AMO varlığı, hastaların yaşı, cinsiyeti, dişlilik durumu, nazal kavite varyasyonları ve maksiller sinüs patolojileri varlığı ve birbirleriyle ilişkileri değerlendirildi. Çalışmayı 249'u erkek, 294'ü kadın birey oluştururken, popülasyonun çoğunluğu 45-54 (%27,3) yaş aralığındaydı. Sağ tarafta 148 (%27,3), sol tarafta ise 138 (%25,4) AMO mevcuttu. AMO'lar en çok orta pozisyonda (sağ/sol; %21.2/%17.5) bulundu. Sağ ve sol AMO sıklığı erkeklerde anlamlı düzeyde daha yüksek bulundu (P değerleri sırasıyla 0.019 ve 0.020). Sol AMO sıklığının sol sinüs patolojisi olanlarda anlamlı düzeyde daha yüksek olduğu görüldü (P=0.003). Sağ ve sol AMO çapı erkeklerde anlamlı düzeyde daha genişti (sırasıyla; p=0.010 ve p=0.021). Sol AMO çapı sol sinüs patolojisi olanlarda anlamlı düzeyde daha geniş bulundu (P=0.006) Her iki sinüste en sık irregular mukozal kalınlaşma (sağ/sol %14/%14,9) izlendi. Her iki tarafta nazal varyasyonların çoğunluğunu konka bülloza (sağ/sol %37,9, %39,2) ve takiben inferior nazal konka hipertrofisi (sağ/sol %25,8, %22,7) oluşturdu. Sağ ve sol tarafta dişlilik durumu olarak en fazla dişli bireyler yer almaktaydı (sağ/sol %46,4). 159 (%29,3) bireyde sağa, 153 (%28,2) bireyde ise sola nazal septum deviasyonu mevcuttu. Maksiller sinüste ve osteomeatal bölgede gerçekleştirilecek herhangi bir cerrahi prosedür öncesinde, komplikasyonlardan kaçınmak için bölgenin anatomisi, bölgedeki mevcut patoloji ve varyasyonların dikkatli bir şekilde değerlendirilmesi gerekmektedir. ANAHTAR KELİMELER: Aksesuar Maksiller Ostium, Maksiller Sinüs, Konik Işınlı Bilgisayarlı Tomografi, Anatomik Varyasyon, Sinüs Patolojisi

ABSTRACT The aim of this thesis study is to reveal the presence, frequency and characteristics of Accessory Maxillary Ostium (AMO) in a specific Turkish population, to evaluate its effect on maxillary sinus pathologies together with anatomical variations in the nasal cavity by using Cone Beam Computed Tomography (CBCT) and to inform clinicians. In our study, the presence of AMO in CBCT images of 543 patients, the age, gender, dentition status of the patients, the presence of nasal cavity variations and maxillary sinus pathologies and their relations with each other were evaluated. The study consisted of 249 male and 294 female individuals, while the majority of the population was between the ages of 45-54 (27,3%). There were 148 (27,3%) AMOs on the right side and 138 (25,4%) on the left side. AMOs were mostly found in the middle position (right/left; 21,2 %/17,5%). The frequency of right and left AMO was found to be significantly higher in males (P values of 0.019 and 0.020, respectively). The frequency of left AMO was found to be significantly higher in patients with left sinus pathology (P=0.003). Right and left AMO diameters were significantly larger in males (p=0.010 and p=0.021, respectively). Left AMO diameter was found to be significantly larger in patients with left sinus pathology (P=0.006) Irregular mucosal thickening (right/left 14%/14,9%) was the most common in both sinuses. Concha bullosa (right/left 37,9%, 39,2%) caused the majority of nasal variations on both sides, followed by inferior nasal concha hypertrophy (right/left 25,8%, 22,7%). There were individuals with the highest number of teeth in terms of dentition on the right and left sides (right/left 46,4%). There were nasal septum deviations to the right in 159 (29,3%) individuals and to the left in 153 (28,2%) individuals. Before any surgical procedure to be performed in the maxillary sinus and osteomeatal region, the anatomy of the region, existing pathology and variations in the region should be carefully evaluated in order to avoid complications. KEYWORDS: Accessory Maxillary Ostium, Maxillary Sinus, Cone Beam Computed Tomography, Anatomical Variation, Sinus Pathology