Ahî Çelebi-Tercemetü'l-Mûcez fi'?-Tıbb- (giriş-inceleme [söz dizimi]-metin [1b-70a varakları arası]-dizinler)

Anadolu sahasında yazı dili olarak şekillenmeye ve kullanılmaya başlanan Oğuz Türkçesi ile 14. yüzyıldan başlanarak birçok tercüme ve telif tıp eserleri verilmiştir. Bu eserler içerisinde Arapça ve Farsçadan tercüme edilen eserlerin sayısı oldukça fazladır. Tercemetü'l-Mûcez fi't-Tıbb Ahî Çelebi tarafından İbnü'n-Nefîs'e ait El-Mûcez fi'š-Šıbb adlı eserin Arapçadan tercümesidir. 15. yy önemli tıp eserlerindendir. Çalışmamız Tercümetü'l-Mûcez fi'š-Šıbb adlı tercüme eserin çeviri yazıya aktarımıyla metnin söz dizimi açısından incelenmesini kapsamaktadır. Çalışma Giriş-İnceleme [Söz Dizimi]-Metin [1b-70a Varakları Arası] -Dizinler olmak üzere dört bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde genel olarak çalışmanın içeriği, eserin yazıldığı dönem, eserin yazarı ve eser hakkında bilgi verilmiştir.İnceleme bölümü İşletme Ekleri, Söz Dizimi, Cümle, Söz Diziminde Aykırılıklar olmak üzere dört bölüme ayrılmıştır. Çalışmanın üçüncü bölümünde Metin, dördüncü bölümünde Dizinler yer almaktadır. Genel dizin ayrıntılı olarak hazırlanmış, kelimelerin sözlük anlamları verilmiştir. Metinde geçen özel adların gösterildiği özel adlar dizini hazırlanmıştır. Genel dizinde toplam 4027 madde başı bulunmaktadır. Bunların 2669'u Arapça, 368'i Farsça, 1'i Latincedir. Bu bölümde metinde geçen bütün kelimeler, gramer özelliklerine göre ayrılarak anlamlandırılmıştır. Özel adlar dizininde toplam 20 madde başı bulunmaktadır. Anahtar Kelimeler: Ahî Çelebi, Tercümetü'l-Mûcez fi'š-Šıbb, Söz Dizimi

Starting by 14th century, many translations and copyright medical works has been written with Oghuz Turkish which has been started to be shaped and used throughout Anatolian area as the written language. Among these works, the number of Arabic and Persian translation Works are quite many. Tercemetü'l-Mûcez fi't-Tıbb is translated by Ahi Celebi from El-Mûcez fi'š-Šıbb an Arabic work which belonged to İbnü'n-Nefîs. It is one of the most important work of 15th century. Our work comprehends the tranferring the work Tercemetü'l-Mûcez fi'š-Šıbb into written text and its analysis in terms of syntax Our work includes four different sections which are Entrance- Analysis (Syntax) – Text (between 1b-70a foils) – Indexes. During the Entrance section, in general the context of the work,the period which the text was written in, the author of the work and information about the work are given. The analysis section is divided into sections of operating affixes, Syntax, Sentence, Differentiations in Syntax. In the third section of our study the text and in the fourth section Indexes have been placed. General index has been prepared in detail and dictionary meanings of the vocabulary has been given. The index of proper nouns which had been used in the text has been prepared. In the general index there are 4027 lexical entries. Of all these, 2676 are Arabic, 376 Persian and 1 is Latin. In this section, all vocabulary used in the text have been interpretated according to their grammatical features. In the proper nouns index there are 19 lexical enties. Key Words: Ahî Çelebi, Tercemetü'l-Mûcez fi'š-Šıbb, Syntax