Examining the relationship between epistemic curiosity and achievement goals
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2009
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Problem Durumu: Konuyla ilgili literatürde, bilgi kaynaklı merak ve başarı amaçları arasındaki ilişkiye yönelik çıkarsamaların yapıldığı bazı araştırmalar bulunmasına rağmen, konunun doğrudan incelendiği yalnızca bir araştırmaya rastlanmıştır. Ancak, hem başarı amaçları hem de bilgi kaynaklı merak konusunun iyi bilinen önemi dikkate alındığında, bu değişkenler arasındaki ilişkiye yönelik bir çalışmanın üniversiteler gibi başarı-amaçlarının önemli bir etken olduğu eğitim/öğretim ortamlarında öğrencilerin başarı amaçlarının bilgi kaynaklı merakla ilgili kökenlerinin keşfedilmesi açısından önemli olduğu söylenebilir. Dolayısıyla, bu çalışma söz konusu iki değişken arasında bugüne kadar ihmal edilmiş boşluğu doldurabilmek için “öğrencilerin başarı amaçları ve bilgi kaynaklı merakları nedir?”, “Öğrencilerin başarı amaçları ve bilgi kaynaklı merakları arasında anlamlı bir ilişki var mıdır?” Ve “öğrencilerin bilgi kaynaklı merakları başarı amaçlarını anlamlı düzeyde yordamakta mıdır?” sorularına odaklanmıştır. Araştırmanın Amacı: Bu araştırmanın amacı iki yönlüdür: Birincisi, öğrencilerin başarı amaçları ve bilgi kaynaklı merakları arasındaki ilişkinin incelenmesi, ikincisi ise bilgi kaynaklı merakın öğrencilerin başarı amaçlarındaki rolünün incelenmesidir. Araştırmanın Yöntemi: Tarama yönteminden hareketle, Türkiye’nin Batı Karadeniz bölgesinde yer alan büyük bir üniversitenin işletme (n = 129), fizik (n = 82) ve psikolojik danışma ve rehberlik alanlarında (n = 98) öğrenim gören toplam 309 öğrenci (159 kız, 150 erkek) çalışmaya gönüllü olarak katılmıştır. Örneklemde yer alan öğrencilerin, sırasıyla, 33’ü 1. sınıflarda, 97’si ikinci sınıflarda, 84’ü üçüncü sınıflarda ve 95’i 4. sınıflarda öğrenim görmektedir. Örneklemde yer alan öğrencilerin yaşları 17 ile 33 arasında değişmektedir. Buna göre, öğrencilerin yaş ortalaması 21.21 standart sapması ise 1.83 olarak hesaplanmıştır. Öğrencilerin ilgi hissi olarak meraklarını ölçmek için Bilgi Kaynaklı Merak Ölçeği, yoksunluk hissi olarak meraklarının ve problem çözme ve enformasyonu arama davranışlarını motive eden gerilimin ölçülmesi içinse Yoksunluk Hissi Olarak Merak Ölçeği kullanılmıştır. Öğrencilerin başarı amaçlarına ilişkin veriler ise Başarı Amaçları Anketi aracılığıyla elde edilmiştir. Araştırmada kullanılan tüm ölçme araçları araştırmacı tarafından Türkçe’ye çevrilmiş ve Yabancı Diller alanından iki uzmanın yardımı aracılığıyla da tekrar-çeviri yöntemi uygulanmıştır. Ölçekler öğrencilere araştırmanın amacını ve maddelere ilişkin görüşlerin nasıl belirtileceğine ilişkin açıklamaları içeren birer yönergeyle verilmiştir. Ölçeklerin uygulanması esnasında öğrencilerden gelen sorular yanıtlanmıştır. Verilerin çözümlenmesinde tek örneklem ttestleri, korelasyon ve hiyerarşik regresyon analizleri kullanılmıştır. Araştırmanın Bulguları: Araştırmada tek örneklem t-testi aracılığıyla elde edilen betimsel bulgular, öğrencilerin hem yoksunluk hem de ilgi hissi olarak merak düzeylerinin görece yüksek düzeylerde olduğunu göstermiştir. Öğrencilerin üniversitede öğrenim gören öğrenciler olduğu ve üniversite öğrenim sürecinin de merak düzeyini canlı tutan eğitimsel/öğretimsel uygulamalar içerdiği dikkate alındığında, öğrencilerin bilgi kaynaklı merak düzeylerinin görece yüksek değerlerde olmasının beklenen bir bulgu olduğu söylenebilir. Bununla birlikte, tek örneklem t-testi sonuçları öğrencilerin performanstan kaçınma amaçlarından çok, performansa yaklaşma ve ustalaşma amaçlarını kabul etme eğilimlerinin yüksek olduğuna işaret etmektedir. Araştırmanın bu bulgusu, hakkında gittikçe artan miktarda kanıtın elde edildiği çoklu amaç çerçevesi ile uyumlu bir bulgudur. Nitekim tek örneklem t-testi aracılığıyla elde edilen bu bulgu, korelasyon analizi aracılığıyla elde edilen bulgularla da desteklenmiştir. Buna göre, korelasyon analizi sonuçları ilgi hissi olarak meraka göre yoksunluk hissi olarak merakın, öğrencilerin başarı amaçlarıyla anlamlı ve görece daha yüksek düzeyde ilişkili olduğunu gösteren anlamlı bir çerçeve sağlamıştır. Beklentinin aksine, hiyerarşik regresyon analizi sonuçları ilgi hissi olarak merakın değil, yoksunluk hissi olarak merakın öğrencilerin başarı amaçlarını yordamakta olduğunu göstermiştir. Daha açık bir ifadeyle, yoksunluk hissi olarak merak, ustalaşma ve performansa-yaklaşma amaçlarının yoksunluk hissi olarak merak güdümlü olduğunu gösterecek şekilde, öğrencilerin ustalaşma ve performansa-yaklaşma amaçlarını anlamlı düzeyde ve arka plan değişkenlerinin (yaş, cinsiyet, program türü) etkisinden bağımsız olarak yordamıştır. Araştırmadan elde edilen bulgular doğrultusunda eğitimsel çıkarsamalar ve gelecekte yapılabilecek araştırmalar üzerinde de durulmuştur. Ancak, araştırmanın bulgularının görece küçük bir örneklem üzerinden ve tek bir üniversiteden elde edilmiş olması genellenebilirliklerini sınırlamaktadır. Bununla birlikte, araştırmanın kesitsel olması ve verilerin korelasyonel yöntemlerle incelenmesi, elde edilen bulguların nedensel bir biçimde yorumlanmasına olanak vermemektedir. Dolayısıyla, bu çalışmadan elde edilen bulgular gelecekte yapılacak olan araştırmalarda dikkatle yorumlanmalıdır. Araştırmanın Sonuçları ve Önerileri: Sonuç olarak bu çalışma üniversite öğrencilerinin hem yoksunluk hissi olarak merak hem de ilgi hissi olarak merak düzeylerinin görece yüksek olduğunu göstermiştir. Bununla birlikte, çalışmadan elde edilen bulgular başarı amaçlarının çoklu amaç çerçevesi içerisinde ele alınmasının daha uygun bir yaklaşım olduğuna işaret edecek şekilde, öğrencilerin performanstan-kaçınma amaçlarından çok, hem performansa yaklaşma hem de ustalaşma amaçlarını benimseme eğiliminde olduklarını ortaya koymuştur. Son olarak, çalışmanın sonuçları bir yoksunluk hissi olarak merakın öğrencilerin hem ustalaşma hem de performansayaklaşma amaçlarının anlamlı bir yordayıcısı olduğunu göstermiştir. Söz konusu sonuçlar ışığında, öğrencilerin bilgi kaynaklı merak düzeylerinin gerek eğitim ortamlarında gerekse gelecekte yapılacak olan araştırmalarda dikkate alınmasının önemli doğurguları olacağı söylenebilir. Gelecekte farklı yaklaşımlarla ve daha büyük örneklemler aracılığıyla gerçekleştirilecek araştırmalar motivasyon ve bilgi kaynaklı merak konularına ilişkin olarak eğitim bilimsel anlamda önemli katkılar sağlayabilirler.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Epistemic Curiosity, Achievement Goals, Undergraduate Students, Hierarchical Regression Analysis
Kaynak
Eurasian Journal of Educational Research
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Q3
Cilt
0
Sayı
36
