Bolu koşullarında farklı kişniş (coriandrum sativum l.) çeşit ve popülasyonlarının verim ve kalite özelliklerinin belirlenmesi

Bu çalışmada Bolu ekolojik koşullarında Türkiye'nin farklı bölgelerinden tedarik edilen kişnişin (Coriandrum sativum) verim ve uçucu yağ içeriğinin belirlenmesi araştırılmıştır. Yirmi sekiz farklı kişniş tohumunun kullanıldığı çalışma 2015 yılında Abant İzzet Baysal Üniversitesi Araştırma ve Uygulama alanında Tesadüf Blokları Deneme Desenine göre üç tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Çalışmada çimlenme süresi, çiçeklenme süresi, olgunlaşma süresi, bitki boyu, dal sayısı, bin tane ağırlığı, biyolojik verim, tohum verimi, hasat indeksi, uçucu yağ oranı, ham yağ oranı ve uçucu yağ bileşenleri incelenmiştir. Çalışmada çimlenme süresi (8-14 gün), çiçeklenme süresi (27-30 gün), olgunlaşma süresi (39-67 gün), bitki boyu (40,2-69 cm), dal sayısı (3,6-9,6 adet), bin tane ağırlığı (5,14-16,8 g), tohum verimi (12,2-73,4 kg/da), hasat indeksi (%6,3-60), biyolojik verim (41,59-343,75 kg/da), ham yağ oranı (%1,63-24,26), uçucu yağ oranı (%0,3-1,3), ile uçucu yağ bileşenleri linalool (%32-87,43), camfor (%0,13-7,6), ?-terpinene (%0,04-13,8), p-cymene (%0,1-15,77), ?-Pinene (%0,09-5,38) de belirlenmiştir. Bolu ekolojik koşullarında yürütülen çalışmada bütün kişniş çeşit ve popülasyonlarının bölge şartlarında yetişebileceği, fakat araştırılan özellikler bakımından çeşit ve popülasyonlar arasında önemli farklılıklar olduğu tespit edilmiştir. Daha sağlıklı ve kesin sonuçlar elde edebilmek için denemenin birkaç yıl daha tekrarlanması gerekmekle birlikte; bu çalışma sonuçlarına göre bölge şartlarında tohum verimi ve uçucu yağ oranı bakımından Erzurum K.T popülasyonu ile K.T Pop-2 popülasyonu önerilebilir.

In this study, research work has been carried out to find out the adaptability of coriander (Coriandrum sativum) in terms of its seed yield and the essential oil content under the climate and ecological conditions of Bolu. This study, in which twenty eight different coriander seeds used, was implemented as three repetitions according to the Factorial Coincidence Blocks Trial Pattern at Abant İzzet Baysal University Research and Implementation Area, during 2015. Throughout the research, germination time, flowering time, maturation time, plant heights, branch amount per plant, thousand seed weight, biological yield, seed yield, harvest index, essential oil content, oil content and essential oil component of the 28 different coriander seed has been observed. Following findings were determined during the research: germination time (8-14 day), flowering time (27-30 day), maturation time (39-67 day), plant height (40,2-69cm), branch amount per plant (3,6-9,6), thousand seed weight (5,14-16,8 g), seed yield (12,2-73,4 kg/da), harvest index (%6,3-60), biological yield (41,59-343,75 kg/da), fat oil ratio (%1,63-24,26), essential oil content (%0,3-1,3), esential oil component, linalool (%32-87,43), camphor (%0,13-7,6), ?-terpinene (%0,04-13,8), p-cymene (%0,1-15,77) and ?-Pinene (%0,09-5,38). As a result of the study, it has been detected that all researched coriander cultivars and populations are cultivable under the Bolu ecological conditions, however, there are major differences between observed genotypes characteristics. Although it is necessary to repeat the study a few more years in order to obtain more healthy and definite results, According to the results of this study, the population of Erzurum K.T and the population of K.T Pop-2 can be suggested in terms of seed yield and essential oil ratio in the region.