Sınıfında zihin engelli çocuk bulunan ve bulunmayan sınıf öğretmenlerinin zihin engelli çocukların kaynaştırılmasına yönelik tutumlarının karşılaştırılması

farklılaşıp farklılaşmadığı test edilmiştir. Araştırmada son olarak, sınıfında ZE çocuk bulunan sınıf öğretmenlerinin ZE çocukların kaynaştırılmasına yönelik tutumlarının; ZE çocuğa ait değişkenlere (cinsiyet, yaş) göre değişip değişmediğine bakılmıştır. Yapılan analizler sonucunda, ölçeğin alt faktörlerinden "Kaynaştırma Sınıfı Kontrolü" ve "Kaynaştırmaya Karşı Görüşlerle ilgili maddeleri içeren, birinci faktörde sınıf öğretmenlerinin tutumlarının farklılaştığı görülmüştür. Araştırmada ayrıca, sınıfında ZE çocuk bulunan sınıf öğretmenlerinin tutumlarının ZE çocuğun cinsiyetine göre farklılaştığı bulunmuştur. Bulgular diğer değişkenlere göre sınıf öğretmenlerinin tutumlarının farklılaşmadığını göstermiştir. Anahtar Kelimeler : Tutum, Zihin engelli çocuk, Kaynaştırma, İlkokul öğretmeni. VIIZE çocuk bulunmayan 56 sınıf öğretmeni olmak üzere toplam 109 sınıf öğretmeni oluşturmuştur. Sınıf öğretmenleri cinsiyet ve okuttukları sınıf düzeyi değişkenleri gözönüne alınarak eşleştirilmiştir. Araştırmada veri toplama aracı olarak sınıf öğretmenlerinin ZE çocukların kaynaştın imasına yönelik tutumlarını belirlemek amacıyla; Antonak ve Larivee (1995) tarafından geliştirilen, Kırcaali-İftar (1996) tarafından geçerlik ve güvenirlik çalışması yapılarak Türkçe'ye uyarlanan "Kaynaştırmaya İlişkin Görüşler Ölçeği" kullanılmıştır. Ayrıca, uygulanan kaynaştırma programı, ZE öğrenci/ailesi ve sınıf öğretmeni hakkında bilgi toplamak amacıyla araştırmacı tarafından hazırlanan Bilgi Formu'ndan yararlanılmıştır. Elde edilen veriler, SPSS istatistik programıyla analiz edilmiş, 0.05 düzeyinde anlamlılığa bakılmıştır. Araştırmada ilk olarak, sınıfında ZE çocuk bulunan sınıf öğretmenleri ile bulunmayan sınıf öğretmenlerinin ZE çocukların kaynaştın imasına yönelik tutumları ölçekten alınan toplam ve alt faktörlerde puanlara göre karşılaştırılmıştır. İkinci olarak, öğretmenlerin ZE çocukların kaynaştırılmasma yönelik tutumlarının; öğretmenlere ait değişkenlere (cinsiyet, mesleki deneyim, eğitim durumu) göre farklılaşıp farklılaşmadığına bakılmıştır. Ayrıca, sınıfında ZE çocuk bulunan sınıf öğretmenlerinin ZE çocukların kaynaştırılmasma yönelik tutumlarının; ZE öğrenciyle deneyiminin olup olmaması ve kaynaştırma programları ile ilgili eğitim alıp almama gibi değişkenlere göre vifarklılaşıp farklılaşmadığı test edilmiştir. Araştırmada son olarak, sınıfında ZE çocuk bulunan sınıf öğretmenlerinin ZE çocukların kaynaştırılmasına yönelik tutumlarının; ZE çocuğa ait değişkenlere (cinsiyet, yaş) göre değişip değişmediğine bakılmıştır. Yapılan analizler sonucunda, ölçeğin alt faktörlerinden "Kaynaştırma Sınıfı Kontrolü" ve "Kaynaştırmaya Karşı Görüşlerle ilgili maddeleri içeren, birinci faktörde sınıf öğretmenlerinin tutumlarının farklılaştığı görülmüştür. Araştırmada ayrıca, sınıfında ZE çocuk bulunan sınıf öğretmenlerinin tutumlarının ZE çocuğun cinsiyetine göre farklılaştığı bulunmuştur. Bulgular diğer değişkenlere göre sınıf öğretmenlerinin tutumlarının farklılaşmadığını göstermiştir. Anahtar Kelimeler : Tutum, Zihin engelli çocuk, Kaynaştırma, İlkokul öğretmeni. VII

ABSTRACT A COMPARING THE ATTITUDES, OF PRIMARY SCHOOL TEACHERS WITH AND WITHOUT MENTALLY RETARDED CHILDREN İN THEIR CLASSROOMS TOVA/ARDS MAINSTREAMING MENTALLY RETARDED CHILDREN DİKEN, İbrahim Halil M.A. Thesis, Department of Special Education Supervisor: Assoc. Pr. Dr. Bülbin SUCUO?LU May 1998, xii + 84 The purpose of this study was to compare the attitudes of primary school teachers with and without mentally retarded children in their classrooms tovvards mainstreaming the mentally retarded children. This research is a descriptive öne and the research groups are formed by totally 109 primary school teachers of vvhich 53 have and of which 56 don't have mentally retarded children in their classrooms. The teachers in the research were paired according to their gender and the levels of the classes they taught. The data were gathered by using "The Opinions Relative to Mainstreaming Scale", originally developed by Antonak and Larivee (1995), and first applied and validated by Kırcaali-İftar (1996) in Turkey. in addition, a information form developed by the researcher was used to gather information about the applied mainstreaming programme, mentally retarded students and their families and the teachers.Collected data were analyzed by SPSS Statistical Programme and 0.05 level of meaningfulness was required. iiiFirst, attitudes tovvards mainstreaming of mentally retarded children of primary school teachers who have and who don't have mentally retarded children in their classrooms were compared according to total and sub-factor scores. Then, differentiations of the teachers' subject attitudes were investigated by taking their own variables (such as gender, work experince, educational background) as criteria. After that, the subject attitudes of teachers who have mentally retarded children in their classrooms were evaluated according to the variables of the teachers (such as their experience with mentally retarded students and their education on mainstreamhg). Lastly, the subject attitudes of teachers who have mentally retarded children in their classrooms were evaluated according to variables of the mentally retarded children such as gender and age. it was revealed after the data analysis that the teachers' subject attitudes differed from each other, in the first sub-factor which implies items relative to "Opinions Against Mainstreaming" and "Control of Mainstreaming Classroom". it was also found that attitudes of teachers who have mentally retarded children in their classrooms revealed difference in respect of the genders of the mentally retarded children. Data analysis revealed no differences in the subject attitudes in respect of other variables. Key VVords : Attitude, Mentally Retarded Children, Mainstreaming, Primary School Teacher, Attitudes Tovvards Mainstreaming of Mentally Retarded Children. iv