Pozitif ve negatif duygu durum ile kullanım türünün yaratıcılık üzerindeki etkisi

Yaratıcılık uzun bir süredir psikoloji literatüründe araştırılan bir konudur. Özellikle yaratıcılığı etkileyen faktörler, araştırmacılar için en ilgi çekici başlıklardan biridir. Yaratıcılığı etkileyen bu faktörler arasında da en yaygın çalışılan değişkenlerden bir tanesi duygudurumdur. Pozitif ve negatif duygudurumun yaratıcılığı artırdığına ilişkin pek çok kuram bulunsa da, deneysel çalışmalarda negatif duygudurumun etkisi daha zayıf kalmaktadır. Mevcut çalışmanın amacı bu duruma açıklama getirmektir. Pek çok yaratıcılık tanımında ve duygudurumun yaratıcılığa etkisini inceleyen deneysel çalışmada yaratıcılığın pozitif açıdan ele alındığı görülmektedir. Oysa yaratıcılığın karanlık bir tarafı da bulunmaktadır. Negatif çıktıları olan ama oldukça yaratıcı pek çok çıktıdan söz edilebilir. Bu nedenle negatif duygudurumun yaratıcılığa etkisini incelerken yaratıcılığı pozitif anlamda ele almak hatalı yorumlamalara neden olabilir. Bu bağlamda mevcut araştırma kapsamında iki çalışma yürütülmüştür. İlk çalışmada kötü niyetli yaratıcılığı ölçen bir ölçeğin Türkçeye geçerlilik ve güvenilirlik çalışması yapılmıştır. İkinci çalışma kapsamında pozitif ve negatif olmak üzere iki farklı duygudurum koşuluyla birlikte normal ve kötü niyetli olmak üzere iki farklı yaratıcılık kullanım türü incelenmiştir. Beklenildiği gibi negatif duygudurum ile birlikte yaratıcılık kullanım türü kötü niyetli olduğunda yaratıcılık artmaktadır. Öte yandan, pozitif duygudurum ve pozitif kullanım durumunda yaratıcılık en yüksek düzeydedir. Kullanım türü ile yaratıcılık arasında esneklik aracı rol oynamaktadır. Bu bulgular ilgili literatür çerçevesinde tartışılmış ve literatürdeki kuramsal yorumlamalara yeni bakış açıları getirilmiştir.

Creativity is a topic that has been researched in the psychology literature for a long time. In particular, factors affecting creativity are one of the most exciting topics for researchers. Among these factors affecting creativity, one of the most widely studied variables is mood. Although there are many theories that positive and negative moods increase creativity, the effect of negative mood is weaker in experimental studies. The present study aimed to explain this situation. In many definitions of creativity and empirical studies examining the effect of mood on creativity, creativity is considered a positive way. However, creativity also has a dark side. There are many outputs that have negative results but are highly creative. Therefore, considering creativity in a positive sense while examining the effect of negative mood on creativity may lead to misinterpretations. In this context, two studies were carried out within the scope of the current research. The Turkish validity and reliability study of a scale measuring malevolent creativity was conducted in the first study. Within the scope of the second study, two different types of creativity, normal and malevolent, as well as two different mood conditions, positive and negative, were examined. As expected, creativity increases with negative mood when the type of creativity use is malevolent. On the other hand, creativity is the highest in the case of positive mood and positive use. Flexibility plays a mediator role between the type of use and creativity. These findings were discussed within the framework of the relevant literature, and new perspectives were brought to the theoretical interpretations in the literature.