Organ bağışı iletişiminde mesaj çerçevelemenin etkisi

Günümüzde daha uzun ve kaliteli bir yaşam sunan organ nakli, bağışlanan organ sayısıyla sınırlı kaldığından, organ temini ve talebi arasındaki uçurum giderek artmaktadır. Organ bağış oranlarını arttırmak amacıyla pek çok sosyal farkındalık projesi yürütülmekle birlikte, bu projelerin çok fazla etkili olmadığı görülmektedir. Dolayısıyla bağış yapma davranışını arttırmak için verilen mesajların içeriğinin nasıl oluşturulması gerektiği önem kazanmaktadır. Bu nedenle bu çalışmada organ bağışı kararında mesaj çerçeveleme etkilerinin araştırılması amaçlanmıştır. Bu amaçla, organ bağışına yönelik verilen mesajların kayıp-kazanç ve istatistiksel-öyküsel olarak çerçevelenmesinin bağış kararını nasıl etkilediği incelenmiştir. Ayrıca çalışmada, organ bağışı tutumları, empati ve özgecilik eğilimlerinin bağış niyetini nasıl yordadığı araştırılmıştır. Sonuçlar kayıp/kazanç mesaj çerçevesinin organ bağış niyeti ve özgecilik üzerinde anlamlı etkisinin olduğunu, istatistiksel/öyküsel mesaj çerçevesinin ise tüm değişkenler üzerinde anlamlı etkisinin olmadığını göstermiştir. Diğer bir ifadeyle kazanç çerçeveli mesajların özgecilik düzeyinde bir artış sağlayarak organ bağış niyetini arttırdığı; kayıp çerçeveli mesajların ise tam tersi bir etki oluşturarak organ bağış niyetini azalttığı söylenebilir. Ayrıca kayıp/kazanç ve istatistiksel/öyküsel mesaj çerçevelerinin ortak etkisinin organ bağış niyeti üzerinde anlamlı olmadığı görülmüştür. Cinsiyet etkilerine bakıldığında ise kadınların hem organ bağışına yönelik daha olumlu tutumlara sahip olması hem de özgecilik ve empati düzeylerinin daha yüksek olması nedeniyle erkeklerden daha fazla organ bağışı niyeti bildirdikleri görülmüştür. Son olarak yapılan aracılık analizlerinde ise bedensel yaralanma korkusunun, mesaj çerçevesi ile organ bağışına yönelik niyet arasındaki ilişkiye aracılık ettiği görülmüştür.

Organ transplantation provides a longer and higher quality life. However, it is limited to the number of donated organs. The gap between organ supply and demand is increasing. Although many social awareness projects are carried out in order to increase organ donation rates, they are not very effective. Therefore it is important to understand how the content of the messages are presented in order to increase the donation behavior. The aim of this study is to investigate the effects of message framing in organ donation decision. For this purpose, we examined how the framing of messages about organ donation as loss-gain and statistical-exemplar affects the donation decision. In addition, it was investigated how organ donation attitudes, empathy and altruism tendencies predict donation intention. Results showed that message frame of loss/gain was significant on organ donation intention and altruism while the statistical/examplar message frame was not significant on all veriables. It can be stated that an increase of organ donation intention is stimulated by the increase of the altruism level under the gain condition; while the loss frame condition stimulated the opposite effect due to reducing organ donation intentions. In addition, the analysis do not show a significant interaction effect of message frames statistical/examplar and gain/loss. Considering the gender effects, it was seen that women reported more intention to donate organs than men, since they have more positive attitudes towards organ donation and have higher levels of altruism and empathy. The mediation analysis, showed that fears of bodily mutilation mediated the relationship between the message frame and the intention to donate organs.