Nitel Araştırma Deseni Belirleme Ölçütleri ve Gerekçelendirilmesi

Farklı yaklaşım biçimleri olsa da bilimsel araştırmalar genellikle pozitivist paradigmaya bağlı nicel araştırma ve yorumsamacı paradigmaya bağı nitel araştırma olmak üzere iki temel yaklaşımla ele alınmaktadır. Burada temel sorun araştırmacının araştırmaya kuramdan hareketle bir hipotezle mi başlayacağı yoksa teme araştırma sorusuyla başlayıp araştırmanın sonunda hipoteze veya kurama mı ulaşacağında düğümlenmektedir. Diğer bir sorun araştırmacının nitel veya nicel araştırma yöntemlerinden hangi araştırma desenini tercih edeceğine ilişkindir. Bu araştırmanın teme amacı örnek olay, fenomenoloji, gömülü kuram ve etnografik araştırma gibi nitel araştırma desenlerinin tercihinin neye göre yapılacağına dair ölçütleri gerekçeleriyle birlikte belirlemektir. Bu çerçevede araştırmada nitel araştırmalarda sık kullanılan örnek olay, fenomenoloji, gömülü kuram ve etnografik araştırma desenleri konusunda tanıtıcı ve tanımlayıcı bilgiler verdikten sonra, bir araştırmada nitel araştırma desenlerinin hangi gerekçeye göre tercih edileceğine ilişkin ölçütler belirlenmeye çalışılmıştır. Böylece hangi nitel araştırma deseninin hangi durumlarda kullanılacağı ve bunların tercih gerekçeleri açıklığa kavuşturulmaya çalışılmıştır. Araştırma kavramsal inceleme tasarımında bir araştırmadır ve araştırmada nicel ve nitel araştırmaların kuramsal ve felsefi arka planları konusunda tanıtıcı bilgiler verildikten sonra nitel araştırma desenlerinin tercih gerekçeleri tartışılarak araştırma deseni tercih sürecine kullanılabilecek ölçütlere ilişkin çeşitli önerilerde bulunulmuştur.