Otizm spektrum bozukluğu olan çocuklara sosyal beceri kazandırılmasında güç kartı stratejisinin etkililiği

Bu araştırmanın amacı otizm spektrum bozukluğu olan çocuklara sosyal beceri kazandırılmasında güç kartı stratejisinin etkililiğinin araştırılmasıdır. Bu amaç doğrultusunda otizm spektrum bozukluğu olan çocukların gereksinim duydukları öncelikli sosyal beceri olan akran zorbalığı (dışlanma, ittirilme ve gıdıklanma) ile baş etmeye yönelik sosyal beceri kazandırmak için güç kartı stratejisi temelli öğretim programı hazırlanmıştır. Çalışmada OSB olan çocukların güç kartı stratejisiyle öğrendikleri akran zorbalığı ile baş etmeye yönelik sosyal becerisini öğretim oturumlarını izleyen birinci, üçüncü ve beşinci haftanın sonunda koruyup korumadıkları belirlenmiştir. Ayrıca çalışmada otizm spektrum bozukluğu olan çocukların güç kartı stratejisiyle edindikleri sosyal beceriyi karşılaşabildikleri farklı akran zorbalığı durumlarında (alay edilme, eşyasına zarar verilmesi ve görmezden gelinme) kullanıp kullanmadıkları değerlendirilmiştir. Güç kartı stratejisi uygulamasının sosyal geçerliğine ilişkin ailelerin, öğretmenlerin ve araştırmaya katılan öğrencilerin görüşleri de değerlendirilmiştir. Araştırmada tek denekli araştırma modellerinden, katılımcılar arası yoklama evreli çoklu yoklama modeli kullanılmıştır. Araştırmada oturumlar video ile kayıt altına alınarak, çalışmada kullanılan veri toplama araçları, ortam, uygulayıcı, sunulan ipuçları ve çalışma saatleri gibi etmenler aynı ve sabit oranda tutularak araştırma için standart koşullar sağlanmıştır. Bu araştırmanın bulguları; güç kartı stratejisinin otizm spektrum bozukluğu olan çocuklara akran zorbalığı ile baş etmeye yönelik sosyal beceri kazandırılmasında etkili olduğu görülmüştür. Çocukların kazanmış oldukları bu beceriyi, öğretimin tamamlanmasını takip eden birinci, üçüncü ve beşinci haftanın sonunda hala korudukları, farklı akran zorbalığı (alay edilme, eşyasına zarar verilmesi ve görmezden gelinme) durumlarına genelleyebildikleri, aileler, öğretmenler ve öğrencilerin güç kartı stratejisinin uygulamasının otizm spektrum bozukluğu olan çocuklar üzerinde etkisine ilişkin olumlu görüşlerinin olduğu belirlenmiştir.

The purpose of this study is to investigate the effectiveness of the power card strategy in promoting social skill in children with autism spectrum disorder. In line with this goal, a power card strategy-based teaching program was prepared to help children with autism spectrum disorder cope with their primary social skill, such as peer bullying (exclusion, being pushed and being tickle). The study evaluated whether children with autism spectrum disorder used the power card strategy to cope with different peer bullying situations (mocking, damaging their property, and ignoring) that they acquired through the power card strategy. In addition, it was determined whether the children retained what they had learned through the power card strategy at the end of the first, third, and fifth weeks following the teaching sessions. The opinions of the families, teachers and participating students on the social validity of the power card strategy application were also evaluated.Single-subject research models, participant observation multi-observation model, were used in the study. The sessions were recorded on video, and standard conditions were provided for the research by keeping the data collection tools, environment, implementer, offered tips, reinforcing agents, and working hours used in the study constant and at the same level. The findings of this study showed that the power card strategy is effective in promoting social skill in coping with peer bullying in children with autism spectrum disorder. The children were able to generalize the skills they gained to different peer bullying (mocking, damaging property, and ignoring) situations, and still retained them at the end of the first, third, and fifth weeks following the completion of the teaching. It was also determined that there were positive views on the implementation of the power card strategy and its effects on children with autism spectrum disorder among the families, teachers and students.