Otizmli bireylere sosyal beceri öğretiminde sosyal öykülerin etkisinin incelenmesi

Bu araştırmanın amacı, sosyal öyküler aracılığıyla okulöncesi kaynaştırma programında yer alan otizm özelliklerine sahip bir öğrenciye kendini tanıtma, yardım ya da bilgi isteme, devam eden etkinliğe katılma becerilerini kazandırmaktır. Araştırmada, tek denekli araştırma yöntemlerinden davranışlar arası yoklama evreli çoklu yoklama modeli kullanılmıştır. Öğretilmesi hedeflenen kendini tanıtma, yardım ya da bilgi isteme ve devam eden etkinliğe katılma sosyal becerileri için, ayrı ayrı sosyal öyküler hazırlanmış, bu öykülerin görselleştirilmesi içinde her bir öykü için resim hazırlanmıştır. Öğrenciyle iki ayrı ortamda haftanın beş günü çalışılmıştır. İlk çalışma ortamı olan özel eğitim okulunda bulunan bireysel çalışma odasında sosyal öyküler öğrenciye okunmuş ve öykü için hazırlanan sorular öğrenciye sorulup cevaplar alınmıştır. Sosyal öyküler üzerinde çalışıldıktan sonra ikinci çalışma ortamı olan anaokulundaki kaynaştırılmış olduğu sınıfta, sosyal öyküler aracılığı ile öğretilmesi hedeflenmiş olan sosyal becerinin gerçekleştirilip gerçekleştirilmediği gözlenmiştir. Hedeflenen sosyal becerisinin öğretiminde ölçüt karşılandıktan sonra, öykülerin geri çekilmesi oturumları yapılmıştır. Geri çekme oturumlarının ardından iki hafta ara verilip izleme verileri toplanmıştır. Araştırmanın sonunda, sosyal öyküler aracılığıyla yapılan sosyal beceri öğretiminin etkili olduğu, izleme verilerinde öğretilen becerilerin kalıcı olduğu belirlenmiştir.

The aim of this research is to introduce yourself, to ask for aid or information and to be gained skills of participation to ongoing activities for a student who has got characteristics of autism in preschool mainstreaming inclusive programme through social stories. In research, multiple probe model with probe condition among behaviors which is one of single subject methods is used. For intended to teach introducing yourself, asking for aid or information and participating in ongoing activities for social skills, social stories are written separately, appropriate pictures for each stor yare prepared for visualization of these stories. It is studied with student at two different environment five days a week. At individual study room in special education school which is first study environment, social stories are read to student and prepared questions for stor yare asked and answered. After social stories are studied, it is observed whether social skills which are intended to teach through social stories are occured or not in preschool mainstreaming inclusive classroom which is second study environment. After criterion is covered for teaching of intended social skills, withdrawal sessions of stories are made. After the withdrawal sessions, two weeks are paused and observation data is collected. At the end of the study, effectiveness of social skill instruction through social stories and the permanence of skills taught in observation data are determined.