Düzce Ekolojik Koşullarında Yetiştirilen Lahana (Brassica oleracea) ve Kabak (Cucurbita pepo L.) Bitkilerinde Zararlı ve Faydalı Böcek Türlerinin Tespit Edilerek Önemli Türlerin Popülasyon Takibinin Yapılması

dc.contributor.authorKütük, Halil
dc.contributor.authorImren, Mustafa
dc.date.accessioned2024-09-25T20:11:03Z
dc.date.available2024-09-25T20:11:03Z
dc.date.issued2018
dc.departmentAbant İzzet Baysal Üniversitesien_US
dc.description15.06.2018en_US
dc.description.abstractBatı Karadeniz Bölgesi?nde yer alan Düzce ilinde 2016-2017 yıllarında yürütülen bu çalışmada lahana ve kabak bitkilerinde zararlı ve yararlı böcek türlerinin tespit edilerek önemli türlerin popülasyon takibinin yapılması amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda karayaprak lahanası üzerinde potansiyel zararlı olarak görülen lahana beyazsineği, Aleyrodes proletella (Linnaeus)?nın yayılış alanları, konukçuları, doğadaki çıkış zamanları, popülasyon dalgalanması ve popülasyon dalgalanmasına etki eden doğal düşmanları ortaya konulmuştur. Kabak üzerinde zararlı olarak yalnızca Aphis gossypii (Hemiptera: Aphididae) yaprakbiti türü, yararlı böceklerden ise Sphaeropharia scripta, Melanostoma mellinum, Metasyrphus corallae (Dip.: Syrphidae), Propylea quatuordecimpunctata, Scymnus rubromaculatus, Scymnus frontalis, Coccinella septempunctata ve Harmonia axyridis (Col.: Coccinellidae) türleri tespit edilmiştir. Karayaprak lahanası üzerinde ise Aleyrodes proletella (Hemiptera: Aleyrodidae), Pieris brassicae, P. rapae (Lepidoptera: Pieridae), Thrips tabaci, Thrips major (Thysanoptera: Thripidae), Brevicoryne brassicae, Aphis craccivora (Hemiptera: Aphididae), Phyllotreta cruciferae, P. atra, P. variipennis, P. striolata and P. undulata (Col.: Chrysomelidae) zararlı türleri tespit edilmiştir. Bu zararlı türler arasında ise lahana beyazsineği, A. proletella?nın popülasyonlarının karayaprak lahanasında önemli düzeylere ulaştığı belirlenmiştir. A. proletella?nın doğal düşmanları olarak parazitoit Encarsia tricolor (Hymenoptera: Aphelinidae), predatörler ise Clitostethus arcuatus (Coleoptera: Coccinellidae) ve Chrysoperla carnea (Neuroptera: Chrysopidae) olarak tespit edilmiştir. Ayrıca çalışmada lahana beyazsineği, A. proletella ve parazitoiti E. tricolor?un moleküler yöntemler kullanılarak teşhisleri gerçekleştirilmiştir. Lahana beyazsineği, A. proletella?nın Düzce ilinin tüm ilçelerinde yaygınlık gösterdiği belirlenmiş olup, Düzce ilinin bulaşıklık oranı %84,3?tür. İlçeler bazında ise en yüksek bulaşıklık oranına göre Akçakoca (%97,8), Yığılca (93,3), Gümüşova (%88,9), Kaynaşlı (%84,4), Cumayeri (%82,2), Gölyaka (%80), Çilimli (%75,6) ve Merkez (%75) şeklinde sıralandığı tespit edilmiştir. Yabancı otlardan Asteraceae familyasına bağlı tavşan salatası, şebrek ve meme otu gibi isimlerle bilinen Lapsana communis L. subsp. intermedia (Bieb.) Hayek?in A. proletella?nın konukçusu olduğu belirlenmiştir. Lahana beyazsineğinin kış aylarında göstermiş olduğu popülasyon seyrine bakılarak kışlamış erginlerin hava sıcaklığına bağlı olarak Mart ayından itibaren yumurta bırakmaya başladığı belirlenmiş olup yeni dikilen karayaprak lahanası fidelerinde ise beyazsinek erginlerinin Mayıs ayında görüldüğü saptanmıştır. A. proletella?nın Haziran ayının ortaları ile Temmuz ayının başına kadar geçen sürede popülasyonlarının artış göstererek Temmuz-Ağustos aylarında en yüksek seviyelere ulaştığı belirlenmiştir. Beyazsineklerin yoğunluğuna paralel olarak Temmuz ayı ortalarından itibaren görülmeye başlanan parazitoit Encarsia tricolor?un popülasyonlarının artarak devam ettiği belirlenmiştir. Parazitoitin beyazsinekleri parazitleme oranının Temmuz- Ağustos aylarında en yüksek seviyelerine ulaştığı tespit edilmiştir. A. proletella?nın Aziziye, Ağa, Mahirağa ve Topçular lokasyonlarındaki bahçelerde sırasıyla %56,8, %82,7, %63,5 ve %35,5?e varan doğal parazitlenme oranları sonucunda beyazsineklerin popülasyonlarında düşüşlere neden olduğu tespit edilmiştir.en_US
dc.identifier.endpage94en_US
dc.identifier.startpage0en_US
dc.identifier.trdizinid618061en_US
dc.identifier.urihttps://search.trdizin.gov.tr/tr/yayin/detay/618061
dc.identifier.urihttps://hdl.handle.net/20.500.12491/14348
dc.indekslendigikaynakTR-Dizinen_US
dc.language.isotren_US
dc.relation.publicationcategoryProjeen_US
dc.relation.tubitakinfo:eu-repo/grantAgreement/TUBITAK/TOVAG/116O921en_US
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccessen_US
dc.snmzYK_20240925en_US
dc.subjectYayılışen_US
dc.subjectpopülasyon dalgalanmasıen_US
dc.subjectAleyrodes proletellaen_US
dc.subjectyararlıen_US
dc.subjectzararlıen_US
dc.subjectkabaken_US
dc.subjectLahanaen_US
dc.titleDüzce Ekolojik Koşullarında Yetiştirilen Lahana (Brassica oleracea) ve Kabak (Cucurbita pepo L.) Bitkilerinde Zararlı ve Faydalı Böcek Türlerinin Tespit Edilerek Önemli Türlerin Popülasyon Takibinin Yapılmasıen_US
dc.typeProjecten_US

Dosyalar