Düzce Ekolojik Koşullarında Yetiştirilen Lahana (Brassica oleracea) ve Kabak (Cucurbita pepo L.) Bitkilerinde Zararlı ve Faydalı Böcek Türlerinin Tespit Edilerek Önemli Türlerin Popülasyon Takibinin Yapılması
Küçük Resim Yok
Tarih
2018
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Batı Karadeniz Bölgesi?nde yer alan Düzce ilinde 2016-2017 yıllarında yürütülen bu çalışmada lahana ve kabak bitkilerinde zararlı ve yararlı böcek türlerinin tespit edilerek önemli türlerin popülasyon takibinin yapılması amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda karayaprak lahanası üzerinde potansiyel zararlı olarak görülen lahana beyazsineği, Aleyrodes proletella (Linnaeus)?nın yayılış alanları, konukçuları, doğadaki çıkış zamanları, popülasyon dalgalanması ve popülasyon dalgalanmasına etki eden doğal düşmanları ortaya konulmuştur. Kabak üzerinde zararlı olarak yalnızca Aphis gossypii (Hemiptera: Aphididae) yaprakbiti türü, yararlı böceklerden ise Sphaeropharia scripta, Melanostoma mellinum, Metasyrphus corallae (Dip.: Syrphidae), Propylea quatuordecimpunctata, Scymnus rubromaculatus, Scymnus frontalis, Coccinella septempunctata ve Harmonia axyridis (Col.: Coccinellidae) türleri tespit edilmiştir. Karayaprak lahanası üzerinde ise Aleyrodes proletella (Hemiptera: Aleyrodidae), Pieris brassicae, P. rapae (Lepidoptera: Pieridae), Thrips tabaci, Thrips major (Thysanoptera: Thripidae), Brevicoryne brassicae, Aphis craccivora (Hemiptera: Aphididae), Phyllotreta cruciferae, P. atra, P. variipennis, P. striolata and P. undulata (Col.: Chrysomelidae) zararlı türleri tespit edilmiştir. Bu zararlı türler arasında ise lahana beyazsineği, A. proletella?nın popülasyonlarının karayaprak lahanasında önemli düzeylere ulaştığı belirlenmiştir. A. proletella?nın doğal düşmanları olarak parazitoit Encarsia tricolor (Hymenoptera: Aphelinidae), predatörler ise Clitostethus arcuatus (Coleoptera: Coccinellidae) ve Chrysoperla carnea (Neuroptera: Chrysopidae) olarak tespit edilmiştir. Ayrıca çalışmada lahana beyazsineği, A. proletella ve parazitoiti E. tricolor?un moleküler yöntemler kullanılarak teşhisleri gerçekleştirilmiştir. Lahana beyazsineği, A. proletella?nın Düzce ilinin tüm ilçelerinde yaygınlık gösterdiği belirlenmiş olup, Düzce ilinin bulaşıklık oranı %84,3?tür. İlçeler bazında ise en yüksek bulaşıklık oranına göre Akçakoca (%97,8), Yığılca (93,3), Gümüşova (%88,9), Kaynaşlı (%84,4), Cumayeri (%82,2), Gölyaka (%80), Çilimli (%75,6) ve Merkez (%75) şeklinde sıralandığı tespit edilmiştir. Yabancı otlardan Asteraceae familyasına bağlı tavşan salatası, şebrek ve meme otu gibi isimlerle bilinen Lapsana communis L. subsp. intermedia (Bieb.) Hayek?in A. proletella?nın konukçusu olduğu belirlenmiştir. Lahana beyazsineğinin kış aylarında göstermiş olduğu popülasyon seyrine bakılarak kışlamış erginlerin hava sıcaklığına bağlı olarak Mart ayından itibaren yumurta bırakmaya başladığı belirlenmiş olup yeni dikilen karayaprak lahanası fidelerinde ise beyazsinek erginlerinin Mayıs ayında görüldüğü saptanmıştır. A. proletella?nın Haziran ayının ortaları ile Temmuz ayının başına kadar geçen sürede popülasyonlarının artış göstererek Temmuz-Ağustos aylarında en yüksek seviyelere ulaştığı belirlenmiştir. Beyazsineklerin yoğunluğuna paralel olarak Temmuz ayı ortalarından itibaren görülmeye başlanan parazitoit Encarsia tricolor?un popülasyonlarının artarak devam ettiği belirlenmiştir. Parazitoitin beyazsinekleri parazitleme oranının Temmuz- Ağustos aylarında en yüksek seviyelerine ulaştığı tespit edilmiştir. A. proletella?nın Aziziye, Ağa, Mahirağa ve Topçular lokasyonlarındaki bahçelerde sırasıyla %56,8, %82,7, %63,5 ve %35,5?e varan doğal parazitlenme oranları sonucunda beyazsineklerin popülasyonlarında düşüşlere neden olduğu tespit edilmiştir.
Açıklama
15.06.2018
Anahtar Kelimeler
Yayılış, popülasyon dalgalanması, Aleyrodes proletella, yararlı, zararlı, kabak, Lahana
