Türkiye Türkçesinde gibi edatıyla kurulan benzetmeli anlatımlar

Basit Öğe Kaydı
dc.authorid0000-0001-7123-4849
dc.contributor.authorSev, İ. Gülsel
dc.date.accessioned2021-06-23T18:40:39Z
dc.date.available2021-06-23T18:40:39Z
dc.date.issued2012
dc.departmentBAİBÜ, Fen Edebiyat Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümüen_US
dc.description.abstractBütün dillerde söyleyişe çekicilik kazandırmak için deyim olarak nitelendirilen söz öbekleri kullanılır. Deyimler genellikle gerçek anlamı dışında kullanılarak, bir kavramı, bir durumu anlatmak üzere, çoğunlukla birden fazla kelimeden kurulan kalıplaşmış söz öbekleridir. Dilde anlatımı etkili kılmanın yollarından biri de aktarma olayı içerisinde yer alan benzetmelere başvurmaktır. Benzetme, niteliği anlatılmak istenen nesnenin veya varlığın bir başka nesneye ya da varlığa dayanılarak onunla benzerliği ortaya konarak anlatılmasıdır. Bu eğilim dilimizde daha çok benzetme edatı diye adlandırılan gibi edatıyla, edat grubu niteliğinde, gerçekleştirilir. duvar gibi: Sağır, fitil gibi: Çok sarhoş, peri gibi: Çok güzel, kıyamet gibi: Pek çok, ay parçası gibi: Güzel kız, çocuk, gâvur ölüsü gibi: Çok ağır, hantal, kör değneğini beller gibi: Hep aynı işi yapmak. vb. örneklerde olduğu gibi. Söz konusu kelime grupları fiillerle birlikte kullanıldığında (isim-fiil grubu kalıbında) deyim niteliği kazandığı açıktır. Kedi ciğere bakar gibi bak-: İmrenerek bakmak, arpacı kumrusu gibi düşün-: Ne yapacağını bilmeyerek derin derin düşünmek, pişmiş kelle gibi sırıt-: Dişlerini göstererek yersiz ve aptalca gülmek. vb. örneklerde olduğu gibi. Bu yazıda Türk dilinde yaygın olarak kullanılagelen gibi edatıyla kurulan kalıplaşmış söz öbeklerinin işleyişi üzerinde durulacaktır. Çalışmamızın esas konusunu dilimizde fiilsiz kullanılan gibi edatlı kalıplaşmış kelime grupları teşkil ettiğinden bu yapılar için TDK Türkçe Sözlük taranarak söz konusu gruplar çıkarılacak; bunlar anlam ilişkileri, kalıplaşma dereceleri, yapıları vb. bakımından incelenmeye çalışılacaktır.en_US
dc.description.abstractPhrases described as “idioms” are used in all languages in order to make speech more attractive. Idioms are generally used out of their original meanings to explain a notion or an event, and they consist of more than one stereotyped phrases. One of the ways to make speech more attractive is to use simile, which is within the framework of metonym. Simile is the description of a thing or being on the basis of its similarity to the other things or beings. This inclination is realized with the postposition of simile “gibi” in a postpositional phrase as in the following examples. duvar gibi: deaf, fitil gibi: very drunk, peri gibi: very beautiful, kıyamet gibi: too many/much, ay parçası gibi: a very beautiful girl or child, gâvur ölüsü gibi: too heavy, gross, kör değneğini beller gibi: always doing the same job. When these phrases are used with verbs (in the structure of verbal nouns) idiom properties became more obvious as in the following phrases. Kedi ciğere bakar gibi bak-: to look enviously, arpacı kumrusu gibi düşün-: to think without knowing what to do, pişmiş kelle gibi sırıt-: laughing stupidly in vain by showing the teeth. The focus of the present study is the operation of stereotyped phrases with the postposition of “gibi”, which is commonly used in Turkish Language. As the main point of the study is the stereotyped phrases with the postposition of “gibi”, which are verbless, the structures are gathered through scanning TDK Turkish dictionary, and they will be analyzed in terms of meaning relations, the degree of becoming stereotyped and their properties.en_US
dc.identifier.endpage512en_US
dc.identifier.issn1308-2140
dc.identifier.issue4-Ien_US
dc.identifier.startpage499en_US
dc.identifier.trdizinid280429en_US
dc.identifier.urihttps://app.trdizin.gov.tr/makale/TWpnd05ESTVPUT09
dc.identifier.urihttps://hdl.handle.net/20.500.12491/3180
dc.identifier.volume7en_US
dc.indekslendigikaynakTR-Dizinen_US
dc.institutionauthorSev, İ. Gülsel
dc.language.isotren_US
dc.relation.ispartofTurkish Studies (Elektronik)en_US
dc.relation.publicationcategoryMakale - Uluslararası Hakemli Dergi - Kurum Öğretim Elemanıen_US
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccessen_US
dc.subjectGibi Edatıen_US
dc.subjectDeyim
dc.subjectKalıp Söz
dc.subjectPostposition of “Gibi”
dc.subjectIdioms
dc.subjectStereotyped Phrases
dc.titleTürkiye Türkçesinde gibi edatıyla kurulan benzetmeli anlatımlaren_US
dc.title.alternativeThe expressions of simile with the postposition of "gibi" in Turkey Turkishen_US
dc.typeArticleen_US

Dosyalar

Orijinal paket
Listeleniyor 1 - 1 / 1
Küçük Resim
İsim:
i.-gulsel-sev.pdf
Boyut:
609.19 KB
Biçim:
Adobe Portable Document Format
Açıklama:
Tam metin / Full text
İndir

Koleksiyon

TR-Dizin İndeksli Yayınlar Koleksiyonu
Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Koleksiyonu