Baloch, Faheem ShahzadKaraköy, Tolga2024-09-252024-09-252020https://search.trdizin.gov.tr/tr/yayin/detay/622067https://hdl.handle.net/20.500.12491/1437001.09.2020Metal tolerans proteini olarak adlandırılan MTP gen ailesi ile ilgili çalısmalar birçok bitki türünde yapılmasına ragmen fasulye için henüz mevcut bir çalısma bulunmamaktadır. Bu nedenle bu çalısmada MTP genlerinin fasulye tohumlarında ve baklalarında olan çinko (Zn) birikimindeki fonksiyonel rolüne odaklanılmıstır. Çalısmada iki çesit fasulye kültüvarı BN-16 ve SV-18 kullanılmıstır. Çinko (0/Kontrol, 5 ?M ZnCl2 ve 10 ?M ZnCI2), hidroponik kosullarda yetistirilen kültüvarlara uygulanmıs, ekspresyon seviyeleri ve Zn içerigi tohumlarda ve baklalarda belirlenmistir. MTP gen ailesinin üç geni PvMTP1, PvMTP4 ve PvMTP12 incelenmistir. Çinko uygulaması altında SV-18 kültüvarında yalnızca PvMTP1 geninin ekspresyon seviyesinin arttıgı ve tohumlarında ve baklalarında yüksek Zn içerigine sahip oldugu gözlenmistir. Daha sonraki çalısmada PvMTP1'in fonksiyonel karakterizasyonuna odaklanılmıstır. Kompozit fasulye bitkileri yetistirilmis ve kompozit bitkilerin köklerinde yüksek PvMTP1 ekspresyonu dogrulanmıstır. Çinko 0/Kontrol, 5 ?M ZnCl2 ve 10 ?M ZnCI2 uygulanan kompozit fasulye bitkilerinin tohumlarında ve baklalarında Zn içerigi belirlenmistir. Zn içerigi tohumlarda ve baklalarda Zn birikim aktivitesinin rolünü destekleyerek kompozit bitkilerin baklalarında ve tohumlarında daha yüksek bulunmustur. PvMTP1'in hücre altı lokalizasyonu, Zn içeriginin tohumda birikmesindeki rolünü dogrulayarak tonoplastta lokalize olan protein oldugunu göstermistir. Tüm veriler degerlendirildiginde, PvMTP1 tonoplastta lokalize olarak Zn tasımasını düzenlemekte ve fasulye bitkilerinin tohumlarında Zn birikiminde rol oynamaktadır. PvMTP1, tohumlarda çinko verimli genotiplerinin taranması için fonksiyonel bir isaretleyici olarak kullanılabilmesinin yanı sıra çinko ile biyolojik olarak zenginlestirilmis/biyofortifike genotiplerin gelistirilmesinde potansiyel olabilir. Ileride bu gen, kompozit bitkilerden faydalanılarak Zn ile kirlenmis maden alanlarının temizlenmesinde de kullanılabilir. Bu nedenle PvMTP1, biyofortifikasyon ve fitoremediasyon amaçları için büyük bir potansiyele sahip olabilir.trinfo:eu-repo/semantics/openAccessMtpfasulyegen ekspresyonuçinkobiyofortifikasyonProject135622067