OSMANLI-HABSBURG HUDÛD TAHDÎDİNE BİR ÖRNEK:ZİŞTOVİ SONRASI BOSNA HUDÛDUNUN TAFSİLATI(27 ARALIK 1795)

Osmanlı ve Habsburg siyasi güçleri arasında XVIII. yüzyıldaki üçüncü mücadele olan 1787-1791Osmanlı-Avusturya Savaşı, 4 Ağustos 1791 tarihinde Bulgaristan’ın Ziştovi kasabasında imzalananantlaşma ile son bulmuştur. Ziştovi antlaşması, Bosna ve Hırvat topraklarındaki Osmanlı Habsburg hudutlarını tafsilatlı olarak belirtmediği için aynı tarihte bir ek antlaşma dahaimzalanmıştır. Ziştovi’de imzalanan iki antlaşma metnindeki hudut ile kararların fiiliyatadökülmesi için bir tahdîd-i hudûd komisyonu oluşturulmuş; komisyon çalışmalarını dört yıl sonra,27 Aralık 1795 yılında tamamlayabilmiştir. Komisyon’un belirlediği Bosna hudutlarının tafsilatlıyön tariflerini belirten bir metin kaleme alınmış, bu resmi belge Osmanlı arşiv kayıtlarınageçmiştir. 1795 tarihli “Ziştovi sonrası Bosna Hudûdunun tafsilatı” isimli bu belge bağlamında,Habsburg Monarşisi Hırvat coğrafyasında Dvor, Dre?nik, Cetingrad, Petrovo Selo, Lapac, Srb,Bori?evac, Dobroselo, Doljane, Kupirovo, Osredci, Suvaja ve Tiškovac yerleşimlerini kazanırken;Osmanlı İmparatorluğu Bosna coğrafyasında Bosanska Nova, Bosanska Gradiška ve BosanskaDubica'yı elde etmiştir. Bu hudut, günümüzdeki Hırvatistan ve Bosna-Hersek ülkeleri arasındageçerli olan sınırın temelini oluşturmuştur. Bu çalışmada 1795 tarihli “Ziştovi Sonrası BosnaHudûdunun Tafsilatı” isimli belge incelenmiştir. Belge bağlamında Bosna sınırının düzenlemesitüm ayrıntıları ile ortaya konulmaya çalışılmıştır. Araştırmada Osmanlı arşiv belgeleri ve alanyazını ile ilgili eserlerin yanı sıra Hırvatça, Almanca, İngilizce yayımlanmış eserlere başvurulmuş;nitel araştırma yöntemlerinden içerik analizi kullanılmıştır.