Bir Metin İki Kültür: Shakespeare’de Söyleşimci İmgelerin Türk Edebiyat Çoğuldizgesinde Görünürlüğü
| dc.contributor.author | Kuleli, Mesut | |
| dc.date.accessioned | 2024-09-25T20:17:02Z | |
| dc.date.available | 2024-09-25T20:17:02Z | |
| dc.date.issued | 2023 | |
| dc.department | Abant İzzet Baysal Üniversitesi | en_US |
| dc.description.abstract | Her toplumun yaşantısı, üretilen yazınsal eserlere yansımaktadır. Bir yazınsal metin, içine doğduğu toplumun edebiyat çoğuldizgesinden başka bir kültürün edebiyat çoğuldizgesine çevrilirken özgün metnin yansıttığı toplumsal yaşantılar yazın çevirmenlerine zorluklar çıkarabilmektedir. Bir metnin kendinden önceki metinlere bir cevap, kendinden sonraki metinlere de yol açıcı bir unsur olduğunu öne süren ve bu ilişkiyi “söyleşimcilik” olarak terimleştiren Bakhtin, bir yazınsal metnin söyleşimci imgelerle örüldüğünü öne sürerken toplumsal yaşantıların da yazınsal metinlerde söyleşimci unsurlar olarak karşımıza çıktığını belirtmiştir. Bu çalışmada, Bakhtin’in söyleşimcilik kavramı ve kuramı temel alınarak Shakespeare’in Romeo and Juliet başlıklı tragedyasını önceleyen metinler ile bu tragedyanın öncelediği sanatsal eserler tartışılarak aynı zamanda bu tragedya bir yazınsal metin olarak ele alınarak yansıttığı toplumsal olgular ve olaylar saptanmıştır. Özgün metinde saptanan söyleşimci toplumsal olgu ve olayları içeren söylemler, metnin dört Türkçe çevirisiyle karşılaştırılmıştır. Yanmetinsellik kapsamında çeviri metnin kapağı, çevirmen notları, çevirmen ön sözleri ve son sözleri gibi metni çevreleyen öğeler yoluyla çevirmenin görünürlüğü veya görünmezliği tartışılırken aynı zamanda yazın çevirmenlerinin tikel göstergelerin çevirisindeki görünürlük ve görünmezlik durumları da tartışmaya dahil edilmiştir. Yapılan çözümleme ve bulgular ışığında, Shakespeare eserlerinin Türk edebiyat çoğuldizgesinde çeviri eserlerin merkez konuma gelmesiyle birlikte özellikle 1940 yılları sonrası çok sayıda farklı çevirmenlerce Türkçeye kazandırıldığı; özgün metinlerdeki söyleşimci imgelerin çevirisinde yazın çevirmenlerinin görünürlük veya görünmezlik karşıtlıklarından birini yeğlemediği, ancak bir Shakespeare eserinde üretilen toplumsal yaşam temelli söyleşimci imgelerin çevirisinde Shakespeare imgeleminin Türk okuruna tanıtılmasıyla çevirmenlerin görünür olduğu öne sürülebilir. | en_US |
| dc.identifier.doi | 10.37599/ceviri.1355903 | |
| dc.identifier.endpage | 103 | en_US |
| dc.identifier.issn | 1301-4145 | |
| dc.identifier.issn | 2687-2846 | |
| dc.identifier.issue | 35 | en_US |
| dc.identifier.startpage | 83 | en_US |
| dc.identifier.trdizinid | 1217091 | en_US |
| dc.identifier.uri | https://doi.org/10.37599/ceviri.1355903 | |
| dc.identifier.uri | https://search.trdizin.gov.tr/tr/yayin/detay/1217091 | |
| dc.identifier.uri | https://hdl.handle.net/20.500.12491/15401 | |
| dc.indekslendigikaynak | TR-Dizin | en_US |
| dc.language.iso | tr | en_US |
| dc.relation.ispartof | Çeviribilim ve Uygulamaları | en_US |
| dc.relation.publicationcategory | Makale - Ulusal Hakemli Dergi - Kurum Öğretim Elemanı | en_US |
| dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | en_US |
| dc.snmz | YK_20240925 | en_US |
| dc.subject | Yazın çevirisi | en_US |
| dc.subject | söyleşimcilik | en_US |
| dc.subject | çevirmenin görünürlüğü | en_US |
| dc.subject | edebiyat çoğuldizgesi | en_US |
| dc.title | Bir Metin İki Kültür: Shakespeare’de Söyleşimci İmgelerin Türk Edebiyat Çoğuldizgesinde Görünürlüğü | en_US |
| dc.type | Article | en_US |
