AFYON İLİ BAYAT İLÇESİ TÜRKMEN KİLİMLERİNİN KOMPOZİSYONLARININ TASARIM İLKELERİ AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

Basit Öğe Kaydı
dc.contributor.authorBalkanal, Zeynep
dc.date.accessioned2024-09-25T20:19:45Z
dc.date.available2024-09-25T20:19:45Z
dc.date.issued2022
dc.departmentAbant İzzet Baysal Üniversitesien_US
dc.description.abstractTasarımın günlük kullanım eşyaları, giyim kuşam, el sanatı ürünleri, iç-dış mimari, kitaplar vb. akla gelebilecek tüm yaşamla ilgili her şeyde olduğu bir gerçektir. Kompozisyonların tasarım ilkelerine uygun olarak yapılması hem ergonomik hem de kişisel zevkler açısından daha fonksiyonel olmaktadır. Tasarım ilkeleri tekrar, ritim, zıtlık, denge, bütünlük, oran-orantı, egemenlik vb. ilkelerden oluşmaktadır. Tasarım ilkelerinin ortak noktası her bir ilkenin birbiri ile bağlantılı olmasıdır. Tasarım öğelerinin (nokta, çizgi, form, renk, biçim vb.) birbirleri ile etkileşimli ve bütün bir şekilde düzenlenmesini sağlayıcı elemanlar olan tasarım ilkelerinin amacı kompozisyonda ideal bütünlüğü sağlamaktır. Bu çalışmada, Türk Patent Enstitüsü tarafından tescillenerek mahreç işareti almış Bayat Türkmen Kilimleri tasarım ilkelerinden tekrar, ritim, zıtlık, denge ve egemenlik ilkeleri açısından değerlendirilmiştir. Dokuma sanatlarından biri olan kilim dokumalarda tasarım ilkelerinin kullanımı incelenerek, kilimlerde nasıl kullanıldığı açıklanmıştır. Bayat Türkmen kilimlerinin kendine has motif zenginliği, kompozisyon ve renklerinin orijinal olarak günümüzde yapılması ve yine bu kilimlerin tasarım ilke ve öğeleri açısından yorumlanabilmesi, her bir kilim çeşidinin kendine has sanatsal ürün olması araştırma konusunun seçiminde etkili olmuştur. Ülkemizde el dokumacılığında belirli bir üne sahip Bayat Türkmen kilimleri sanatsal ifadesi ile farklı bir yere sahiptir. Geçmişten gelen kültür zenginliğini kilimlerine ilmek ilmek işleyen Bayat yöre halkı kilimlerinde duygularını, yaşanmışlıklarını ve mesajlarını ifade etmiştir. Araştırma kapsamında incelenen kilimlerde hem motiflerin hem de renklerin tekrar edilmesi ile kompozisyonların oluşturulduğu görülmüştür. Bu tekrarlar ritmi, hareketi, dengeyi, zıtlığı ve egemenliği sağlayarak kompozisyonda ideal bütünlüğü oluşturmuştur. Bayat kilimlerinin her birinin kendine has bir hikayesi vardır. Kilimlerde bazı motiflerin zeminde daha büyük ölçülerde gösterilmesi ile ya da kilimlere ismini veren motiflerin belli ölçü ve aralıklarla tekrar edilmesi ile vurgu yapılarak egemenlik ilkesi sağlanmıştır. Araştırma sonucunda Bayat Türkmen kilimlerinin tümünde ortak özellikler bulunduğu için tasarım ilkeleri olarak bakıldığında ortak olan ilkeler dikkati çekmektedir. Bunlar tekrar, ritim, zıtlık, denge ve egemenlik ilkeleridir. İncelenen kilimlerin tamamında bu tasarım ilkeleri bulunmaktadır. Tasarım ilkelerinin diğer plastik sanatlarda olduğu gibi kilimlerde de uygulandığı anlaşılmaktadır. Anadolu’da birçok yörede bulunan el dokuması kilimler tasarımsal açıdan incelendiğinde güncel sanat içerisinde en üst seviyede olduğu görünmektedir. Araştırma kapsamında incelenen örneklerde, kullanılan motifler ve renklerdeki uyum kompozisyonlara mükemmel bir şekilde işlenmiştir.en_US
dc.identifier.doi10.55666/folklor.1174731
dc.identifier.endpage911en_US
dc.identifier.issn2651-253X
dc.identifier.issue3en_US
dc.identifier.startpage884en_US
dc.identifier.trdizinid1152897en_US
dc.identifier.urihttps://doi.org/10.55666/folklor.1174731
dc.identifier.urihttps://search.trdizin.gov.tr/tr/yayin/detay/1152897
dc.identifier.urihttps://hdl.handle.net/20.500.12491/15738
dc.identifier.volume5en_US
dc.indekslendigikaynakTR-Dizinen_US
dc.language.isotren_US
dc.relation.ispartofFolklor akademi dergisi (Online)en_US
dc.relation.publicationcategoryMakale - Ulusal Hakemli Dergi - Kurum Öğretim Elemanıen_US
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccessen_US
dc.snmzYK_20240925en_US
dc.subjectKilimen_US
dc.subjectTasarım İlkelerien_US
dc.subjectMotifen_US
dc.subjectBayaten_US
dc.subjectAfyonen_US
dc.titleAFYON İLİ BAYAT İLÇESİ TÜRKMEN KİLİMLERİNİN KOMPOZİSYONLARININ TASARIM İLKELERİ AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİen_US
dc.typeArticleen_US

Dosyalar

Koleksiyon

TR-Dizin İndeksli Yayınlar Koleksiyonu