Cumhuriyetin ilk yıllarında tarih alanında yurt dışına gönderilen öğrenciler ve Türk tarihçiliğine etkileri
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2017
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Osmanlı Devleti’nde yurt dışına öğrenci gönderilmesi, III. Selim döneminde başlamış Tanzimat ve Meşrutiyet dönemlerinde de devam etmiştir. Yurt dışına öğrenci gönderme olgusunu planlı bir şekilde yürütmek için ilk defa 1914 yılında bir nizamname hazırlanmıştır. Bu nizamname çerçevesinde çeşitli alanlardan seçilen öğrenciler yurt dışına gönderilmeye başlanmıştır. Osmanlı Devletinin yıkılmasından sonra kurulan yeni Türk Devleti de yurt dışına öğrenci göndermeye devam etmiştir. Cumhuriyet döneminde yurt dışına öğrenci gönderilmesinin bir yasa çerçevesinde yürütülmesi için TBMM hükümeti tarafından 1924 yılında “Maarif Vekâleti Hesabına Memalik-i Ecnebiyeye Gönderilecek Talebeye Ait Talimatname” hazırlanarak yurt dışına öğrenci gönderilmeye başlanılmıştır. Bu talimatnameden sonra 1929 yılında 1416 Sayılı “Ecnebi Memleketlere Gönderilecek Talebe Hakkında Kanun” çıkartılmıştır. Çıkartılan bu yasa kapsamında öğrencilerin seçiminde, gönderileceği ülke ve üniversitesinin belirlenmesinde, özlük haklarının sağlanmasında iyileştirmeler yapılarak daha planlı ve düzenli olarak yurt dışına öğrenci gönderilmiştir. Cumhuriyet Döneminde yurt dışına öğrenci gönderilmesi politikaları bir plan çerçevesinde çeşitli vekâletler, belediyeler ve özel kuruluşlar tarafından gerçekleştirilmiştir. Bu politikalar Elçiliklerin ve Avrupa öğrenci müfettişliğinin belirli aralıklarla düzenledikleri raporlarla gözden geçirilmiş ve yeni düzenlemeler yapılarak günümüze kadar uygulanmıştır. Yurt dışına sanattan eğitime tıptan ziraata, pek çok bilim alanında öğrenci gönderilmiştir. Özellikle tarih eğitimi için gönderilen öğrencilerin Cumhuriyetin değerler ve ideolojiler dünyasını zenginleştirecek araştırmaları yapabilecek bilgi birikimine sahip olmaları amaçlanmıştır. Cumhuriyet döneminde yurt dışına tarih alanında gönderilenler arasında Şemseddin Günaltay, Bekir Sıtkı Baykal, Mükremin Halil Yinanç, Ayşe Afet İnan, Akdes Nimet Kurat, Enver Ziya Karal, gibi Türk tarihçiliğinin fenomenleri bulunmaktadır. Erken Cumhuriyet döneminin tarih alanında öncü aydınları olan bu insanlar kendilerinden sonraki cumhuriyet kuşaklarına ilham kaynağı olmuşlardır. Tarih biliminin evrensel kriterlerini Türkiye’deki bilim evrenine aktarmışlardır. Bu çalışmada, erken Cumhuriyet döneminde yurt dışına tarih alnında gönderilen öğrencilerin Türk tarihçiliğine katkıları irdelenmiştir. Bu araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden olan doküman incelemesi yöntemi kullanılmıştır. Veriler tetkik eserlerden, süreli yayınlardan, tezlerden, Başbakanlık Osmanlı/Cumhuriyet arşivlerinden ve internet kaynaklarından elde edilecektir.
In Ottoman Empire, the practice of sending students abroad to study started in the era of Selim III and continued during Reforms Period and Constitutional Era. A charter was established for the first time in 1914 to regulate the concept of sending students abroad in a planned manner. Students selected from different branches in line with this charter started to be sent abroad. The new Turkish Republic founded after the fall of Ottoman Empire also followed the same practice. In order to undertake this activity in the framework of laws, Grand National Assembly of Turkey prepared the “Regulation that Governs the Process of Sending Students to Foreign Countries for the Board of Education” in 1924 and continued the process. Following this Regulation, the #1416 Law on Students to be sent to Foreign Countries to Study was passed in 1929. This law improved the selection process of students, identification of the country and university for students to study and personal benefits of students and ensured a planned and regular process. During the Republican Period, the policies of sending students abroad were conducted by various departments, municipalities and private organizations following a program. These policies were reviewed by reports submitted regularly by Embassies and European Student Inspectorships and continued until today with several revisions. Students were sent abroad in many scientific areas from arts to education, medicine to agriculture. Especially the students sent abroad to study history were selected with the goal to empower them with the knowledge that would allow them undertake research to enrich the world of values and ideologies of Republic. Among the individuals that were sent aboard in the field of history during the Republican Era were the important personages of Turkish historiography such as Şemseddin Günaltay, Bekir Sıtkı Baykal, Mükremin Halil Yinaç, Ayşe Afet İnan, Akdes Nimet Kurat and Enver Ziya Karal. These individuals who were the pioneering luminaries of the Early Republican Era in the field of history became a source of inspiration to future Republican generations. They transferred the universal criteria in history to the universe of historians in Turkey. This study examined the contributions of students sent abroad to study history during the Early Republican Era to Turkish historiography with the help of document review method which is a qualitative research method. Data were collected from research, periodicals, theses, Prime Minister's Office Ottoman/Republican Archives and Internet resources.
In Ottoman Empire, the practice of sending students abroad to study started in the era of Selim III and continued during Reforms Period and Constitutional Era. A charter was established for the first time in 1914 to regulate the concept of sending students abroad in a planned manner. Students selected from different branches in line with this charter started to be sent abroad. The new Turkish Republic founded after the fall of Ottoman Empire also followed the same practice. In order to undertake this activity in the framework of laws, Grand National Assembly of Turkey prepared the “Regulation that Governs the Process of Sending Students to Foreign Countries for the Board of Education” in 1924 and continued the process. Following this Regulation, the #1416 Law on Students to be sent to Foreign Countries to Study was passed in 1929. This law improved the selection process of students, identification of the country and university for students to study and personal benefits of students and ensured a planned and regular process. During the Republican Period, the policies of sending students abroad were conducted by various departments, municipalities and private organizations following a program. These policies were reviewed by reports submitted regularly by Embassies and European Student Inspectorships and continued until today with several revisions. Students were sent abroad in many scientific areas from arts to education, medicine to agriculture. Especially the students sent abroad to study history were selected with the goal to empower them with the knowledge that would allow them undertake research to enrich the world of values and ideologies of Republic. Among the individuals that were sent aboard in the field of history during the Republican Era were the important personages of Turkish historiography such as Şemseddin Günaltay, Bekir Sıtkı Baykal, Mükremin Halil Yinaç, Ayşe Afet İnan, Akdes Nimet Kurat and Enver Ziya Karal. These individuals who were the pioneering luminaries of the Early Republican Era in the field of history became a source of inspiration to future Republican generations. They transferred the universal criteria in history to the universe of historians in Turkey. This study examined the contributions of students sent abroad to study history during the Early Republican Era to Turkish historiography with the help of document review method which is a qualitative research method. Data were collected from research, periodicals, theses, Prime Minister's Office Ottoman/Republican Archives and Internet resources.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Atatürk, Cumhuriyet, Yurt Dışı Eğitimİ, Tarih, Atatürk, Republic, Study Abroad, History
Kaynak
Tarih Okulu Dergisi
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
10
Sayı
32
