Gökkuşağı alabalığının (Oncorhynchus mykiss W., 1782) spermalarının farklı sperma sulandırıcıları ve kryoprotektanlarla dondurulması

Bu araştırmada, Gökkuşağı alabalığı (Oncorhynchus mykiss W.,1782) spermasının spermatolojik parametrelerinin belirlenmesi, farklı sulandırıcılarda farklı kryoprotektanlarla kuru buzda dondurulması ve dondurulmuş spermanın fertiîizasyon yeteneğinin araştırılması amaçlanmıştır. Çalışmada, DSİ Bolu-Gölköy balık üretim istasyonunda yetiştirilen, cinsel olgunluğa erişmiş, damızlık nitelikli 30 erkek ve 10 dişi alabalık kullanılmıştır. Erkek balıklardan sperma abdominal masaj yöntemi ile alınmış, alınan ejekulatlarda miktar, spermatozoa motilitesi, spermatozoa canlılık süresi, spermatozoa yoğunluğu ve pH değerleri saptanmıştır. Motilite tayininde spermatozoa aktivasyonu için %0.3'lük NaCl solüsyonu kullanılmıştır. Spermanın dondurulmasında ise DMSO, DMA ve Gliserolün farklı kombinasyonlarını içeren Erdahl-Graham, Lahnsteiner ve Glukoz sulandırıcıları kullanılmıştır. Spermalar 0-4 $\\circ$C ye soğutulmuş sulandırıcılar ile 1:2 oranında sulandırıldıktan sonra 0.1 ml'lik pelletler halinde kuru buz üzerinde -79$\\circ$C de dondurulmuş ve sıvı azot içinde -196$\\circ$C de depolanmıştır. Dondurulan pelletler 30 $\\circ$C'deki kendi sulandırıcısında (1:10) 30 saniyede çözdürülmüş ve fertilizasyona alınmıştır. Fertiîizasyon, spermanın çözüm işleminden hemen sonra ve kuru fertiîizasyon tekniği kullanılarak yapılmıştır. Tohumlama dozu 3x$10^6$ spermatozoon/yumuıta olacak şekilde ayarlanmış ve herbir grup için 600 adet (60 g) yumurta kullanılmıştır. Spermatozoa aktivasyonu için sperma / yumurta karışımına 25 ml fertilizasyon solüsyonu eklenmiştir. Fertilizasyonun değerlendirilmesi oluşan gözlü yumurta sayısı dikkate alınmıştır. Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre en yüksek fertiîizasyon oram (%49.33) %15 DMSO + %1 gliserol içeren glukoz sulandırıcısında elde edildi. Aynca Alabalık spermasının dondurulmasında sulandırıcı kryoprotektan etkileşiminin önemli olduğu saptandı.