İçselleştirilmiş damgalanma, algılanan sosyal destek ve bağımlılıkboyutları arasındaki ilişki tercih maddesine göre değişir mi?

Amaç: Bu çalışmada bir bağımlılık merkezinde alkol, kannabinoid veya opioid kullanım bozukluğu (AKB, KnKB, OpKB) tanılarıyla yatarak tedavi görenlerde içselleştirilmiş damgalanma, algılanan sosyal destek ve bağımlılık boyutları arasındaki ilişkinin tercih edilen maddeye göre değişip değişmediği araştırılmıştır. Yöntem: Yatarak izlenen ve çalışmaya katılmaya gönüllü onay veren en az ilkokul mezunu AKB/KnKB/OpKB olanlar çalışmaya alındı. Tanıtıcı Bilgi Formu, Bağımlılık Profil İndeks (BAPİ), Ruhsal Hastalarda İçselleştirilmiş Damgalanma Ölçeği (RHİDÖ), Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği (ÇBASDÖ) uygulandı. İstatistiksel değerlendirme SPSS 23 programı ile yapıldı. Bulgular: AKB olanlarda ÇBASDÖ ile RHİDÖ, ÇBASDÖ ile BAPİ arasında negatif yönde anlamlı bir ilişki saptandı. AKB olanlarda RHİDÖ ve BAPİ arasında ilişki saptanmadı. KnKB olanlarda RHİDÖ kalıp yargıların onaylanması alt ölçeği ile BAPİ şiddetli istek alt ölçeği arasında pozitif yönde bir ilişki saptanmıştır. Ayrıca ÇBASDÖ arkadaş alt ölçeği ile BAPİ yaşam üzerine etki alt ölçeği arasında negatif yönde anlamlı bir ilişki saptandı. OpKB’lerde ÇBASDÖ ile BAPİ arasında ilişki saptanmadı. RHİDÖ damgalanmaya karşı direnç ile BAPİ maddeyi bırakma motivasyonu alt ölçeği arasında pozitif yönde; ÇBASDÖ arkadaş alt ölçeği ile RHİDÖ kalıp yargıların onaylanması, ÇBASDÖ özel biri alt ölçeği ile RHİDÖ algılanan ayrımcılık alt ölçeği arasında negatif yönde anlamlı bir ilişki saptandı. Tartışma: AKB’lilerde ÇBASDÖ’nün RHİDÖ ve BAPİ üzerindeki etkisinin hem KnKB, hem de OpKB’lilerden daha fazla olduğu belirlenmiştir. Sonuçlar, tedavi başarısında önemli olan içselleştirilmiş damgalama ve algılanan sosyal desteği etkileyen etkenleri ve farklı madde kullanım bozuklukları olan hastalarda farklı müdahale yöntemlerine duyulan gereksinmeyi anlamak açısından önemlidir.