Türkiye'deki Fasulye Gen Kaynaklarının Önemli Agronomik, Fiziko-Kimyasal, Mineral, Antioksidan ve Pişirme Özelliklerinin Genomik Bölgelerinin Genom Çapı İlişkilendirme Çalışmaları (GWAS) ile Belirlenmesi
Küçük Resim Yok
Tarih
2019
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Yemeklik baklagiller içerisinde yer alan fasulye (Phaseolus vulgaris L.), gerek dünya gerekse ülke tarımında önemli bir yere sahip olup, birçok ülkede olduğu gibi Türkiye?de de yaygın olarak tüketilmektedir. Mineral maddeler, vitaminler ve protein (%18-31.6) bakımından oldukça zengin olan fasulye, insan beslenmesinde önemli bir yere sahiptir. Ülkemizde kuru fasulye ıslahı genelde klasik ıslah yöntemleri kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Bununla birlikte dünyada abiyotik ve biyotik faktörlere karşı çok sayıda gen ve bunlarla ilişkili moleküler markör tespit edilmiş olup, bunlar ıslah çalışmalarında yaygın olarak kullanılmaktadır. Klasik ıslah yöntemlerinde karşılaşılan problemleri elemine etmek için Markör Destekli Seleksiyon (MAS) yönteminin yapılan ıslah çalışmalarına dahil edilmesi oldukça önem taşımaktadır. Bu çalışma, Bolu Abant İzzet Baysal Ziraat ve Doğa Bilimleri Fakültesi, Tarla Bitkileri Bölümü yürütücülüğünde, aynı fakültenin Bahçe Bitkileri Bölümü ve Tohum Bilim ve Teknolojisi Bölümü, Sivas Cumhuriyet Üniversitesi, Meslek Yüksekokulu ve Akdeniz Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarla Bitkileri Bölümü iş birliği ile gerçekleştirilmiştir. Çalışma sonucunda, Türk yerel fasulye popülasyonlarında yüksek düzeyde hem fenotipik hem de genotipik çeşitlilik gözlemlenmiştir. Çiçeklenme gün saysı, bakla bağlama gün sayısı, bitki boyu, olgunlaşma gün sayısı, bitkideki bakla sayısı, ve 100 tane ağırlığı gibi özelikler Türk yerel fasulye popülasyonlarında var olan fenotipik çeşitlilikte önemli rol oynamışlardır. Fasulye genomunda, 11 kromozom boyunca dağılım gösteren toplamda 15.608 DArTseq marköründen en iyi olan 11.839 DArTseq markörü kullanılmış ve bunlardan %24.14?ünün yeni markör olduğu belirlenmiştir. Fasulye genomunda, 11 kromozom boyunca dağılım gösteren toplamda 14.290 SNP marköründen 12.871 SNP markörü kullanılmış ve bu markörlerden %9.93?ünün yeni markör olduğu belirlenmiştir. Çalışmada, 37 farklı özellik (agronomik, mineral, kalite ve pişirme) çalışılmış, DArTseq markörleriyle yapılmış GWAS analizinde 20 özellikte önemli ilişki tespit edilmiş, SNP markörleriyle yapılmış analizde 26 özellikte önemli ilşki tespit edilmiştir. SNP markörünün DArTseq ile kıyaslandığında daha bilgi verici olduğu saptanmıştır. SNP- 3384591, SNP-8205001, SNP-1312148, SNP-3368865, SNP-3381021, SNP-3382392, SNP- 8205132 ve DArTseq 8214418 markörlerinin farklı birkaç özellik ile önemli ilişkisi olduğu tespit edilmiştir. Bunların fasulye ıslahında etkin bir şekilde kullanılması tavsiye edilmektedir. Tanımlanan bağlantılı markörlerin çok lokasyonlu veya çok yıllık denemeler yoluyla doğruluğunun test edilmesi gerekmektedir. Doğruluğu kesinleşmiş markörlerin KASP sistemine dönüştürülerek fasulye ıslahında kullanılması mümkündür. Proje ekibi olarak, projede yer alan tüm kurumlara ve özellikle de TUBİTAK?a (Proje No:215O630) destekleri için teşekkürlerimizi sunuyoruz.
Açıklama
15.05.2019
Anahtar Kelimeler
İlişkili haritalama, Agronomik ve kalite özellikleri, SNP, DArTseq markörleri, Fasulye
