Türkçe öğretmeni adaylarının metin türlerini kavramlaştırma eğilimleri ve tür farkındalıkları
Yükleniyor...
Tarih
2019
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Metin türü farkındalığının okuduğunu anlama ve yazma süreçlerini etkilediği bilinmektedir. Bu süreçlerde kılavuz olacak Türkçe öğretmenlerinin de metinlerin yapısına ilişkin farkındalıklarıyla ilgili araştırmalara gereksinim bulunmaktadır. Bu çerçevede araştırma, Türkçe öğretmeni adaylarının metin türlerine ilişkin kavramlaştırma eğilimlerini ve bu eğilimleri belirleyen gerekçeleri keşfetmek amacıyla tasarlanmıştır. Araştırma nicel ve nitel verilerin toplanıp bütünleştirildiği eşzamanlı karma desen içinde yürütülmüştür. Katılımcılar, Türkiye’deki üç üniversitenin Eğitim Fakültesi Türkçe Eğitimi Anabilim Dalı öğrencileridir (n=213). Metinlerin türünü belirlemeye ilişkin kapalı uçlu veri toplama işlemi (çoktan seçmeli) ile katılımcıların söz konusu metnin türünü belirlerken kullandıkları gerekçeleri içeren açık uçlu veri toplama işlemi, eşzamanlı yapılmıştır. Kapalı uçlu veriler için sıklık çözümlemesi; açık uçlu veriler içinse kategorisel çözümleme yapılmıştır. Bulgulara göre Türkçe öğretmeni adaylarının yarısı, seçilen haber metnini, “yaşanmış (gerçek) bir olaydan söz ettiği” ve “öyküleyici dil kullandığı” için anlatısal metin olarak; %30’u ise “bilgi verdiği ve bir olayı açıkladığı” için açıklayıcı metin olarak sınıflamışlardır. Katılımcıların çoğu anlatısal yapıdaki gezi yazısını, “yazarın okurun zihninde canlandıracak biçimde anlatmış olması” gerekçesiyle betimsel metin olarak belirlemişlerdir. Açıklama metninde ise “bir konuda neden bildirerek açıklama yapma” veya “bilgi verme” özelliğini öne çıkaran katılımcılar açıklayıcı; “yazar bilgi vermiş, öğretmek istemiş” belirlemesiyle hareket eden katılımcılar öğretici kavramına eğilim göstermişlerdir. Katılımcılar kişisel deneyim anlatısı ve denemeyle ilgili ise tek bir seçeneğe yönelememişler; öğretici, anlatısal, açıklayıcı, betimleyici ve tartışmacı türlerde, kararsız bir dağılım göstermişlerdir. Sonuç olarak katılımcıların çoğunun metinlerin şematik yapısına ilişkin ayrımları belirleyemedikleri, özellikle kişisel deneyim anlatısı ile denemede tür farkındalığına sahip olmadıkları, öğretici metinlerle açıklayıcı metinleri ayıramadıkları ve tür belirlerken küçük ölçekli yapılara odaklandıkları ortaya çıkmıştır.
It is known that one’s genre awareness affects the reading comprehension and writing processes. In these processes, there is a need for further research on the awareness of Turkish language teachers about the structure of texts. In this sense, this study was designed to reveal the tendencies of pre-service Turkish language teachers regarding their conceptualizing the genres as well as the reasons that determined such trends. The study was carried out in a convergent mixed design where quantitative and qualitative data were collected and integrated accordingly. Participants were the undergraduate students studying at the Department of Turkish Language Education in Faculty of Education in three universities in Turkey (n=213). Closed-ended data collection process (multiple choice) to determine the genres and the open-ended data collection process, which included the reasons for the participants to determine the genre of the relevant text, were carried out simultaneously. Descriptive frequency analysis was performed for closed-ended data, whereas categorical analysis was implemented for the open-ended data. According to the findings, pre-service Turkish language teachers tended to conceptualize the news as a narrative or an explanatory text and the travel writing as a descriptive text. As for the personal narratives and essay text, they did not tend towards a single option and opted for the instructive, narrative, explanatory, descriptive or argumentative genre. As a result, it was found that most of the participants were not able to identify the distinctions related to the schematic structure of the texts, especially their genre awareness were low in genres of personal narrative and essay. Moreover, it was determined that they focused on micro-scale units when diagnosing the genre.
It is known that one’s genre awareness affects the reading comprehension and writing processes. In these processes, there is a need for further research on the awareness of Turkish language teachers about the structure of texts. In this sense, this study was designed to reveal the tendencies of pre-service Turkish language teachers regarding their conceptualizing the genres as well as the reasons that determined such trends. The study was carried out in a convergent mixed design where quantitative and qualitative data were collected and integrated accordingly. Participants were the undergraduate students studying at the Department of Turkish Language Education in Faculty of Education in three universities in Turkey (n=213). Closed-ended data collection process (multiple choice) to determine the genres and the open-ended data collection process, which included the reasons for the participants to determine the genre of the relevant text, were carried out simultaneously. Descriptive frequency analysis was performed for closed-ended data, whereas categorical analysis was implemented for the open-ended data. According to the findings, pre-service Turkish language teachers tended to conceptualize the news as a narrative or an explanatory text and the travel writing as a descriptive text. As for the personal narratives and essay text, they did not tend towards a single option and opted for the instructive, narrative, explanatory, descriptive or argumentative genre. As a result, it was found that most of the participants were not able to identify the distinctions related to the schematic structure of the texts, especially their genre awareness were low in genres of personal narrative and essay. Moreover, it was determined that they focused on micro-scale units when diagnosing the genre.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Metin Türü Kavramlaştırması, Tür Farkındalığı, Türkçe Öğretmeni Adayları, Conceptualizing Genre, Genre Awareness, Pre-Service Turkish Language Teachers
Kaynak
Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
19
Sayı
1
