Kaynak tehdidi, duygudurum, sosyal sorumluluk ve sosyal adalet normunun hayırsever davranış üzerindeki etkisi

Olumlu sosyal davranışlardan olan hayırsever davranışlar, Sosyal Psikoloji literatüründe önemli bir konudur. Önceki çalışmalar incelendiğinde hayırsever davranışlar ile duygudurum ve sosyal normların ilişkisi konusunda araştırmalar olmasına rağmen kaynak tehdidi yaşanmasının hayırsever davranışlar üzerinde etkisi bilinmemektedir. Mevcut çalışmada; kaynak tehdidi, duygudurum ve sosyal normların hayırsever davranışlar üzerindeki doğrudan etkisi ve bu etkide değişkenlerin rolünün incelenmesi amacıyla üç deneysel çalışma gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın birinci deneyinde, duygudurumun ve kaynak tehdidinin hayırsever davranışlarda bulunma üzerindeki etkisi incelenmiştir ve kaynak tehdidi yaşamayanların daha fazla hayırsever davranışlarda bulunduğu ve bu etkide durumluk iyi olmanın ve bilişsel esnekliğin aracı, kişilerin mali durum algılarının düzenleyici rolü olduğu görülmüştür. Ayrıca; duygudurumu pozitif olan katılımcıların, daha fazla hayırsever davranışlarda bulunduğu ve bu etkide kişilerin belirsizliğe tahammülsüzlüklerinin düzenleyici rolü olduğu saptanmıştır. İkinci deneyde, sosyal adalet normunun hayırsever davranışta bulunma üzerinde etkileri incelenmiştir ve adaletli dağılım olduğunda hayırsever davranışların arttığı ve bu etkide, beklentinin ve sakin hissetmenin aracı rolü olduğu görülmüştür. Kaynak tehdidi ve hayırsever davranışlar arasındaki ilişkide kişilerin paraya verdikleri önemin de düzenleyici bir rolü olduğu saptanmıştır. Üçüncü deneyde, sosyal sorumluluk normunun hayırsever davranışta bulunma üzerinde etkileri incelenmiştir ve kaynak tehdidi yaşamayanların daha fazla hayırsever davranışta bulunduğu ve bu etkide bireylerin hayırsever davranışta bulunmalarından kaynaklı olumlu duygularının aracı olduğu saptanmıştır. Ayrıca sosyal sorumluluk hissedildiğinde hayırsever davranışların arttığı ve bu etkide kişilerin kendi mali durumlarına yönelik algılarının düzenleyici bir rolü olduğu bulgusuna ulaşılmıştır. Çalışmalardan elde edilen tüm sonuçlar, ilgili literatür çerçevesinde tartışılmıştır. Çalışmanın sonuçları hayırsever davranışlar üzerinde, kaynak tehdidi, duygudurum ve sosyal normların etkisine yönelik literatürdeki boşluğa ışık tutmaktadır.

Charitable behavior, which is one of the positive social behaviors, is an important issue in the Social Psychology literature. When the previous studies are examined, although there are researches on the relationship between charitable behaviors and mood and social norms, the effect of the source threat on charitable behaviors is unknown. In the present study, three experimental studies were conducted to examine the direct effect of resource threat, mood and social norms on charitable behaviors and the role of variables in this effect. In the first experiment of the study, the effect of mood and resource threat on doing charitable behaviors was examined, and it was seen that those who did not experience resource threat had more charitable behaviors, and in this effect, well-being and cognitive flexibility were the mediators and the moderator role of people's perceptions of financial status. In addition, it was determined that the participants with positive moods exhibited more charitable behaviors and that the intolerance of uncertainty had a moderator role in this effect. In the second experiment, the effects of the social justice norm on charitable behavior were examined, and it was observed that charitable behaviors increased when there was a fair distribution, and that expectation and feeling calm played a mediating role in this effect. It has been determined that the importance that people attach to money has a moderator role in the relationship between resource threat and charitable behavior. In the third experiment, the effects of the social responsibility norm on charitable behavior were examined, and it was found that those who did not experience a source threat had more charitable behavior and that this effect was the mediator of positive emotions of individuals due to their charitable behavior. In addition, it was found that charitable behaviors increased when social responsibility was felt, and in this effect, individuals' perceptions of their own financial status had a moderator role. All the results obtained from the studies are discussed within the framework of the relevant literature. The findings of the study were discussed in line with the relevant literature and research findings. The results of the study shed light on the gap in the literature regarding the effect of resource threat, mood and social norms on chariable behaviors.