Kadim Arap Şiirinin Kur’ân-ı Kerim Tefsirindeki Rolü Çerçevesinde Mesâilu Nâfi‘ b. el-Ezrak

Kur’ân’-ı Kerim’in anlaşılması, yorumlanması ve edebî sanatlarının açıklanmasıyla ilgili farklı usûl ve yöntemler bulunmaktadır. Bunlardan biri de Kur’ân’ın Arap grameri ve belagatı ışığında tefsir edilmesidir. Bu yöntemi benimseyen müfessirler, konuya ilişkin getirilen prensipler doğrultusunda, garip, müphem vb. sözcükleri kadim Arap şiiriyle (Cahiliye şiiri) istişhad ederek açıklamaya çalışmışlardır. Kur’ân’ı Kerim tefsirinde kadim Arap şiirinin rolünü gösteren bu metot her ne kadar Ferrâ, Ahfeş, Ebû Ubeyde ve Zeccâc gibi erken dönem Arap dili ve edebiyatı bilginlerince sistemleşme yoluna girmişse de bir tefsir yöntemi olarak sahâbe dönemine kadar uzanmaktadır. Bu çalışmada tefsir ve fıkıh ilimlerinde otorite kabul edilen meşhur sahâbî Abdullah b. Abbas ile Hâricî reislerinden Nâfi‘ b. el-Ezrak arasında geçen ve dilbilimsel tefsirin ilk nüvelerinden kabul edilen Mesâilu Nâfi‘ b. el-Ezrak adlı rivayetler ele alınarak klasik Arap şiirinin Kur’ân Kerim tefsirindeki rolüne projeksiyon tutulmuş, rivayetlerin mevsukiyetleriyle ilgili tartışmalara dikkat çekilmiştir.