Cinsel şiddet mağdurunu insandışılaştırmada mağdurun akademik başarısının etkisi

Bu araştırmada, cinsel şiddet mağdurunun akademik durumunun, mağduru insandışılaştırmave mağdura yönelik tutumlar üzerindeki etkileri incelenmiştir. İnsandışılaştırma, insana ait olan özelliklerin başka bir kişiye veya gruba daha az atfedilmesidir. Bu araştırmada Haslam (2006)'ın kavramsallaştırması benimsenmiş ve insandışılaştırmanın iki farklı alt boyutu (insan doğasının veya insana özgülüğün inkâr edilmesi) sıfatlarla ölçülmüştür. Her birinsandışılaştırma boyutu hem pozitif hem negatif özellikleri içermektedir. Araştırmalar, bireylerin cinsel şiddet olaylarına karşı tutumlarını belirleyen etmenlerden birinin de cinsel şiddet mağdurunun özellikleri olduğunu göstermektedir. Bu nedenle bu araştırmadacinsel şiddet mağdurunun akademik durumu, bir mağdur özelliği olarak ele alınmıştır ve akademik durum başarılı veya başarısız olarak manipüle edilmiştir. Bunun dışında,Ahlaki Uzaklaşma Ölçeğinin hazırlayıcı etkisi (manipülasyondanönce veya sonra verilmesi), ayrıca katılımcının cinsiyetinin mağduru insandışılaştırma üzerindeki etkileride incelenmiştir. Araştırma,2 (ahlaki uzaklaşmanın hazırlayıcı etkisi: önce, sonra) x 3 (akademik durum: başarılı, başarısız, kontrol) x 2 (katılımcının cinsiyeti: kız, erkek) ANOVA desenine sahiptir.Çalışmaya Abant İzzet Baysal Üniversitesi Yabancı Diller Yüksekokulu'nda öğrenim gören 117 öğrenci (yaş Ort. = 19.36; SS. = 1.07)katılmıştır. Analiz sonuçlarına göre,akademik durumu başarılı veya başarısız olan mağdurla karşılaştırıldığında akademik durum hakkında bilgi verilmeyen kontrol koşulundaki katılımcılar,cinsel şiddet mağduruna insan doğasına ait pozitif özellikleri anlamlı bir şekilde daha fazla atfetmişlerdir. Mağdurun akademik durumundan söz edilmeyen kontrol koşulundaki katılımcılar, mağdurun akademik olarak başarılı olduğu bilgisi verilen koşuldaki katılımcılara kıyasla insan doğasına ait negatif özellikleri anlamlı bir şekilde mağdura daha fazla atfetmiştir. Buna ek olarak, mağdurun akademik olarak başarısız olduğu bilgisi verilen koşuldaki katılımcılar, mağdurun akademik olarak başarılı olduğu bilgisi verilen katılımcılara kıyasla insan doğasına ait negatif özellikleri mağdura daha fazla atfetmiştir. İnsana özgü özellikleri atfetme açısından da anlamlı farklılıklar gözlenmiştir: Akademik olarak başarısız olduğu bilgisi verilen mağdura pozitif özellikler daha az atfedilirken, akademik olarak başarılı olduğu bilgisi verilen mağdura negatif özellikler daha az atfedilmiştir. Ahlaki uzaklaşma ölçeğinin önce verilmesi, kadın katılımcıların mağdurla empati kurma düzeyini düşürürken, erkek katılımcıların mağdurla empati kurma düzeyini artırıcı yönde etki yapmıştır. Bunun yanında, katılımcılar mağdurun akademik olarak başarısız olduğu bilgisi verilen koşulda mağdurla daha fazla empati kurmuştur. Kadın katılımcılar mağdurla daha fazla özdeşim kurarken, ahlaki uzaklaşma ölçeğinin önce verildiği koşulda kadın katılımcıların özdeşim kurma düzeyleri anlamlı bir şekilde düşmüştür.

In this study, the effect of academic status of the victim of sexual violence on dehumanization of, and attitudes towards the victim were examined. Dehumanization is denying the human characteristics of another person or group. In this study Haslam's (2006) conceptualization was adopted and the two different dimensions of dehumanization (denial of human nature or human uniqueness) were implicitly measured. Each dimension of dehumanization includes both positive and negative traits. Research show that one of the factors affecting the attitudes of individuals towards sexual violence incidents is the characteristics of victims. In this study, therefore, academic status of the victim was considered as one of the characteristics of the victim, and it was manipulated as successful versus unsuccessful. Besides, the priming effect of Moral Disengagement Scale (the order of presenting scale before or after the manipulation), as well as the gender of participants on dehumanization of, and attitudes towards the victim were examined. The present research has a 2 (priming effect of moral disengagement: before, after) x 3 (academic status: successful, unsuccessful, control) x 2 (participants' gender: woman, man) ANOVA design. Total of 117 students studying at Abant İzzet Baysal University School of Foreign Languages participated in the study. According to the results, participants were more likely to attribute positive human nature traits to the victim of the sexual harassment compared to the control condition where the academic status was not mentioned. The academically unsuccessful victim was attributed more negative human nature traits than the academically successful victim, while the victim was attributed more negative human nature traits in the control condition. In terms of human uniqueness, positive traits were less attributed to the academically unsuccessful victim, while negative traits were less attributed to the academically successful victim. Presenting the Moral Disengagement Scale before the manipulation reduced the level of female participants' empathy for the victim, while it increased the men's level of empathy for the victim. Participants felt empathy for the victim who was told as an unsuccessful student. While female participants were more likely to identify with the victim, the level of identification decreased significantly in the condition where Moral Disengagement Scale was presented beforehand.