Zihin yetersizliği olan bireylere serbest zamanın etkili kullanımının kazandırılmasında kendini yönetme stratejilerinin etkililiği

Bu araştırmanın amacı, zihin yetersizliği olan bireylere serbest zamanın etkili kullanımının kazandırılmasında kendini yönetme stratejilerinin etkililiğini araştırmaktır. Araştırmada ayrıca kendini yönetme stratejilerinin zihin yetersizliği olan bireylerin kendini yönetme stratejilerini kullanma becerisi üzerindeki etkililiğinin incelenmesi amaçlanmıştır. Bununla birlikte araştırmada sürdürülebilir dikkat, kalıcılık, genelleme ve sosyal karşılaştırma boyutu da incelenmiştir. Araştırmanın sosyal geçerliği öznel değerlendirme, sosyal karşılaştırma ve kalıcılık yoluyla incelenmiştir. Araştırmada tek denekli araştırma yöntemlerinden katılımcılar arası yoklama denemeli çoklu yoklama modeli kullanılmıştır. Veriler grafiksel analiz yöntemi ile çözümlenmiştir. Araştırmaya hafif düzey zihin yetersizliği olan 15 yaşında üç birey katılmıştır. Ayrıca araştırmaya sosyal karşılaştırma verilerinin toplanması esnasında normal gelişim gösteren 15 birey katılmıştır. Araştırmanın bağımlı değişkenleri serbest zamanın etkili kullanımı, kendini yönetme stratejilerini kullanma düzeyleri ve sürdürülebilir dikkattir. Araştırmanın bağımsız değişkeni ise kendini yönetme stratejileridir. Araştırmanın etkililik bulguları, serbest zamanın etkili kullanımı ve kendini yönetme stratejilerini kullanma becerilerinin öğretiminde kendini yönetme stratejilerinin etkili olduğunu göstermektedir. Katılımcılar edindikleri hedef davranışları öğretim bittikten bir, üç ve dört hafta sonra korumuş, farklı kişi, ortam ve araç gereçlere genelleyebilmişlerdir. Öznel değerlendirmeye dayalı sosyal geçerlik bulguları, katılımcıların ailelerinin çalışmaya ilişkin olumlu görüşler ifade ettiklerini göstermektedir. Sosyal karşılaştırma bulguları katılımcıların araştırma öncesinde normal gelişim gösteren akranlarına kıyasla oldukça düşük düzeyde performans sergilediklerini gösterirken, araştırma sonunda akranlarına benzer düzeyde performans sergiledikleri bulunmuştur. Bununla birlikte katılımcılar kendi seçtikleri serbest zaman etkinlikleriyle ilgilenirken dikkatlerini etkinlik boyunca sürdürmüşlerdir.

The purpose of this research is to investigate the effectiveness of self management strategies in effective use of leisure time to individuals with intellectual disabilities. The additional aim of the study is also to determine the effectiveness of the self management strategies in use of self management strategies who individuals with intellectual disabilities. In addition, sustained attention, persistence, generalization and social comparison were also examined in the study. The social validity of the study was examined through subjective assessment, social comparison and permanency. In the research, instead of single-subject research methods was used inter-subject multiple interrogation model. The data were analyzed by graphical analysis method. Three individuals at the age of 15 years old with mild intellectual disorder participated in the study. In addition, 15 individuals with normal development participated in the research during the collection of social comparison data. The dependent variables of the research are the skills of effective use of leisure time, self management strategies and sustained attention. The independent variable of the research is self management strategies. The findings of effectiveness show that self management strategies is effective in the acquiring the effective use of leisure time and use of self management strategies. In addition, participants maintained the 1, 3 and 4 weeks after target behaviors acquired and they have generalised the target behaviors to different people, places and tools. Findings of social validity based on subjective assessment show that the parents of the participants express positive opinions about the study. The results of the the social comparison findings showed that participants perform at a lower level of performance compared to their peers before the research and at the end of the research they performed at a similar level of performance. In addition, participants maintenanced their attentions while they concerned leisure time activity that choose them.