Ömer bin Mezîd’in Mecmû‘atü’n-Nezâ’ir’indeki bilgiler ışığında aruz öğretimine yeni bir bakış
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2018
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Nazire mecmuaları klasik Türk edebiyatı araştırmalarına önemli katkılar sağlar. Nazire mecmualarının aruzun kullanımına dair bilgiler vermesi de bu katkılar arasında sayılabilir. Ömer bin Mezîd’in Mecmû‘atü’n-Nezâ’ir’i, aruza dair verdiği bilgiler bakımından, diğer nazire mecmularından daha çok dikkat çeker. Ömer bin Mezîd, Mecmû‘atü’n-Nezâ’ir’in giriş bölümünde, eserinin adı hakkında yazılmış bir şiir parçasını aruzun iki ayrı kalıbına göre taktî‘ etmiştir. Bu kalıpların daha iyi anlaşılmasını sağlamak amacıyla kalıplara ritmik sözlerle karşılık bulmuştur. Aruz-müzik ilişkisine dair çarpıcı bir örnek olan bu ritmik sözlerden hareketle aruzun bazı tef’ile ve kalıplarına karşılık gelen başka ritmik sözlerin ne olabileceği hakkında çıkarımlarda bulunmak mümkündür. Ayrıca adı geçen eserde, şiirler aruzun beş ayrı bahrine göre bölümlere ayrılmıştır. Her bölümün başında, bölümde kullanılan aruz kalıbını okuyucuya tanıtan ve okuyucuyu kullanılan kalıba alıştırmayı amaçlayan şiir parçalarına yer verilmiştir. Bu şiirler eski aruz öğretimi hakkında ipucu vermektedir. Bu çalışmamızda Ömer bin Mezîd’in Mecmû‘atü’n-Nezâ’ir’i aruza katkıları yönünden ele alınmıştır. Çalışmamız bir giriş bölümü ve üç ana bölümden meydana gelmiştir. Birinci bölümde önce Ömer bin Mezîd’in, Mecmû‘atü’n-Nezâ’ir’in giriş kısmında ortaya koyduğu taktî‘ çalışması değerlendirilmiştir; sonra da bu taktî çalışmasında kullanılan ritmik sözlerin ışığında bazı aruz kalıp ve tef’ilelerine karşılık gelebilecek ritmik sözler ele alınmıştır. İkinci bölümde, Mecmû‘atü’n-Nezâ’ir’de aruz bahirlerini tanıtmak ve öğretmek amacıyla verilen şiir parçaları değerlendirilmiştir. Üçüncü bölümde bahsi geçen şiir parçaları Ömer bin Mezîd’in taktî‘ yönteminden esinlenilerek ayrıntılı şekilde taktî‘ edilmiştir. Böylece, günümüz aruz incelemelerinde Ömer bin Mezîd’in taktî yönteminden nasıl yararlanılabileceği örneklerle ortaya konmuştur.
Nazire mecmuas make a huge contribution for Turkish classical literature researches. Information about the use of aruz can be considered as one of these contributions. Ömer bin Mezîd’s Mecmû‘atü’n-Nezâ’ir is draws more attention than other nazire mecmuas in terms of information it gives about aruz. In the introduction, a piece of poetry written about the name of his work was analyzed according to two different prosodies by Ömer bin Mezîd. He responded with rhythmical phrases with prosodies to provide a better understanding of these prosodies. Looking at these rhythmic phrases, which are a striking example of the relationship between aruz and music, it is also possible to make inferences about what other rhythmic words may correspond to some tef'iles and aruz prosodies. Moreover, in the mentioned work, the poems are divided into parts according to five different main prosodies. There are poetry pieces that tell the reader about the aruz prosodies that is used and aim to train the reader at the beginning of each part. These poems give clues about the old aruz teaching. In this study, Ömer bin Mezîd’s Mecmû‘atü’n-Nezâ’ir was dealt with in terms of his contribution to the aruz. Our work consists of an introduction part and three main parts. In the first part, the aruz prosody studies which Ömer bin Mezîd revealed at the introduction of Mecmu'atü'n-Nezâ'ir was first evaluated and then in the light of the rhythmic words used in this aruz prosody study, some other rhythmic words that might correspond to some of the aruz prosodies were argued . In the second part, the pieces of poetry given in order to introduce and teach the aruz prosodies in Mecmu'atü'n-Nezâ'ir have been evaluated. In the third part, these pieces of poetry were analyzed in detail by inspiration from the method of Ömer bin Mezîd. Thus, it is demonstrated with examples how to use the method of Ömer bin Mezîd in present-day aruz examinations.
Nazire mecmuas make a huge contribution for Turkish classical literature researches. Information about the use of aruz can be considered as one of these contributions. Ömer bin Mezîd’s Mecmû‘atü’n-Nezâ’ir is draws more attention than other nazire mecmuas in terms of information it gives about aruz. In the introduction, a piece of poetry written about the name of his work was analyzed according to two different prosodies by Ömer bin Mezîd. He responded with rhythmical phrases with prosodies to provide a better understanding of these prosodies. Looking at these rhythmic phrases, which are a striking example of the relationship between aruz and music, it is also possible to make inferences about what other rhythmic words may correspond to some tef'iles and aruz prosodies. Moreover, in the mentioned work, the poems are divided into parts according to five different main prosodies. There are poetry pieces that tell the reader about the aruz prosodies that is used and aim to train the reader at the beginning of each part. These poems give clues about the old aruz teaching. In this study, Ömer bin Mezîd’s Mecmû‘atü’n-Nezâ’ir was dealt with in terms of his contribution to the aruz. Our work consists of an introduction part and three main parts. In the first part, the aruz prosody studies which Ömer bin Mezîd revealed at the introduction of Mecmu'atü'n-Nezâ'ir was first evaluated and then in the light of the rhythmic words used in this aruz prosody study, some other rhythmic words that might correspond to some of the aruz prosodies were argued . In the second part, the pieces of poetry given in order to introduce and teach the aruz prosodies in Mecmu'atü'n-Nezâ'ir have been evaluated. In the third part, these pieces of poetry were analyzed in detail by inspiration from the method of Ömer bin Mezîd. Thus, it is demonstrated with examples how to use the method of Ömer bin Mezîd in present-day aruz examinations.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Aruz, Takti, Mecmû‘atü’n-Nezâ’ir, Klasik Türk Şiiri, Turkish Classical Poetry
Kaynak
Dil ve Edebiyat Araştırmaları
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
17
Sayı
17
