Bipolaris sorokiniana’nın Buğday Bitkisi Dokularından Tespiti için Real-Time PCR Metodunun Geliştirilmesi ve Erken Enfeksiyon Aşamasında Patojenisite ile Alakalı Bazı Genlerin İfade Düzeylerinin Araştırılması

dc.contributor.authorÖzer, Göksel
dc.date.accessioned2024-09-25T20:11:04Z
dc.date.available2024-09-25T20:11:04Z
dc.date.issued2020
dc.departmentAbant İzzet Baysal Üniversitesien_US
dc.description01.12.2020en_US
dc.description.abstractBugday insan beslenmesinde önemli enerji ve mineral kaynaklarından biri olup, birçok ülke için stratejik ürün olarak kabul edilmektedir. Bugday yetistiriciliginde biyotik ve abiyotik stres etmenlerin neden oldugu ürün kayıplarının önlenmesi veya en aza indirilmesi oldukça önemlidir. Dünyada ve ülkemizde bugday yetistiriciliginde karsılasılan en yaygın etmenlerden Bipolaris sorokiniana bugday bitkisinde olusturdugu önemli bir hastalıkta noktalı yaprak lekesi hastalıgıdır. Özelikle kıslık bugday ekimlerinde önemli ürün kayıplarına neden hastalıkla mücadelede dayanıklı çesit gelistirilmesine yönelik ıslah çalısmaları en çevreci ve en etkin bir strateji olarak ön plana çıkmaktadır. Proje kapsamında elde edilen Bipolaris sorokiniana izolatları elde edilmis ve genetik ve patojenik olarak karakterize edilmistir. Etmene karsı ülkemizde yaygın yetistirilmekte 55 bugday çesidinin konukçu duyarlılıgı ortaya konmustur. Çesitlerin gösterdikleri reaksiyonlar arasında istatistiki olarak önemli farklılıklar gözlenmis olup Kırik, Lancer, Dogu-88, Nenehatun ve Damla çesitleri sırasıyla en hassas çesitler olarak görülmüs iken Anafarta, Koç-2015, Abide, Yakamoz ve Gelibolu sırasıyla en dayanıklı çesitleri olarak tespit edilmistir. Real-Time PCR dayalı olarak etmenin DNA?sının konukçu dokulardan tespitine yönelik çalısmalarda ribozomal DNA?nın Small Subunit (SSU) ve Internal Transcribed Spacer (ITS) bölgeleri ile Glyceraldehyde 3-phosphate Dehydrogenase (GAPDH) geninin oldukça uygun tespit edilmistir. Bu bölgeler sırasıyla etmen DNA?sının varlıgını 0.1 pg, 0.01 pg ve 1 pg düzeyinde tespitine olanak vermistir. PCR çalısmasının özgüllügü, enfekte olmamıs bitki dokuları ve iliskili diger fungus türlerine karsı test edilerek dogrulanmıstır. Teknik inokulasyonu takip eden ve örnekleme yapılan 3. 5. ve 8. günlerde hassas ve dayanıklı çesitler arasında istatistiksel farkı ortaya koymustur. Gelistirilen teknik görsel hastalık degerlendirmesine bir alternatif olarak enfeksiyonun erken bir asamasında dayanıklı ıslah materyalinin seçimi için faydalı bir yaklasım saglayacaktır. Ayrıca bugday çesitlerinde hastalık stresi altında patogenez ile iliskili protein genlerinin karsılastırmalı ifadesini degerlendirmis dayanıklı olan Anafarta çesidinde patogenez ile iliskili olan PAL, PR2, PR3, PR5, PR10 genlerinin ifade düzeyinde artıs görülmesine karsın hassas Nenehatun çesidinde SOD, APX, CAT, PR1 genlerinin ifade düzeylerinde daha fazla miktarda artısa sahip oldugu tespit edilmistir. Bu çalısmalar ile hastalıgın olusumu ve dayanıklılık mekanizmalarını inceleyenler için önemli bilgiler içermekte olup ve dayanıklı çesit ıslahı çalısmalarına da önemli katkılar saglayacaktır.en_US
dc.identifier.endpage78en_US
dc.identifier.startpage1en_US
dc.identifier.trdizinid622154en_US
dc.identifier.urihttps://search.trdizin.gov.tr/tr/yayin/detay/622154
dc.identifier.urihttps://hdl.handle.net/20.500.12491/14367
dc.indekslendigikaynakTR-Dizinen_US
dc.language.isotren_US
dc.relation.publicationcategoryProjeen_US
dc.relation.tubitakinfo:eu-repo/grantAgreement/TUBITAK/TOVAG/119O956en_US
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccessen_US
dc.snmzYK_20240925en_US
dc.subjectGen ekspresyonuen_US
dc.subjectreal-time pcren_US
dc.subjectpatojenisiteen_US
dc.subjectbugdayen_US
dc.subjectbipolaris sorokinianaen_US
dc.titleBipolaris sorokiniana’nın Buğday Bitkisi Dokularından Tespiti için Real-Time PCR Metodunun Geliştirilmesi ve Erken Enfeksiyon Aşamasında Patojenisite ile Alakalı Bazı Genlerin İfade Düzeylerinin Araştırılmasıen_US
dc.typeProjecten_US

Dosyalar