İşârî Veçhesiyle Tefsiru’l-Mazharî’de Kıraat Olgusu

Kur’ân-ı Kerîm’in icaz yönlerinden birini de hiç kuşkusuz kıraat ilminin alt başlıkları altında değerlendirmeye tabi tutulan kıraat farklılıkları oluşturmaktadır. Bu yönüyle kıraat farklılıkları, tefsirlerin vazgeçilmez anlamlandırma veçhelerinden biri olması hasebiyle önem arz etmektedir. Tabii olarak gerek dil gerek fıkıh gerekse tasavvuf ekollerine mensup müfessirlerin kıraat vecihlerine yaklaşımı ve bunları anlamlandırma yöntemleri de yekdiğerinden farklılaşmaktadır. İşârî/tasavvufî tefsir kategorisinde zikredilen Tefsiru’l-Mazharî de bu yönüyle dikkat çeken tefsirlerdendir. Kıraat olgusu yönüyle akademik alanda çalışılmadığı müşahede edilen bu eser, kıraat ilmi çerçevesinden dikkatlere sunulacaktır. Bu çalışmada başlıca şu soruların cevapları aranacaktır: Senâullah Pânîpetî’nin kıraatte takip ettiği bir ekol var mıdır? Ferş ve usûl farklılıklarını anlamlandırmada tasavvufî etki görülmekte midir? Şâzz kıraatlere yaklaşımı nasıldır? Kıraat ilmine dair kendine has özel tanımları mevcut mudur? Kıraatleri değerlendirirken tercihte bulunmuş mudur? Bulunmuşsa yekdiğerini eleştirmiş midir? Kıraatleri senetleri bakımından tasnife tabi tutmuş mudur? Yedi harf ile ilgili rivayetlere yaklaşımı nedir? Bunun gibi kıraat ilminin temel problematiğine dâhil olan hususlar zikredilip bunların cevapları müellifin yaklaşımıyla ortaya konmaya çalışılacaktır. Çalışmamızın ana hedefi günümüzde fazlaca ön planda olmayan bu tefsiri, kıraat ilmi muvacehesinden dikkatlere sunmak olacaktır.