Türkiye’de özel gereksinimli öğrencilerle Fen Bilimleri öğretimine ilişkin yapılan araştırmaların gözden geçirilmesi

Fen bilimleri doğayı ve doğal olayları sistemli bir şekilde inceleme, henüz gözlenmemiş olayları kestirmegayretleridir. Fen bilimleri öğretimi öğrencilerin halihazırdaki bilgilerini kullanarak yeni bilgileredinmelerine ve bu sayede çevrelerini anlamlandırma becerilerini geliştirmelerine olanak tanır. Özelgereksinimli bireylerin toplumsal yaşama katılımının sağlanması ve bağımsız yaşam becerilerinindesteklenmesi bağlamında fen bilimleri öğretiminin önemli olduğu düşünülmektedir. Bu çalışmadaülkemizde 2000-2020 yılları arasında özel gereksinimli öğrencilerle fen bilimleri öğretimine yönelikgerçekleştirilen çalışmaların derlenmesi ve çeşitli değişkenler açısından incelenmesi amaçlanmıştır.Çalışma betimsel tarama modeli kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Ulusal Tez Merkezi, Google Akademikve Ulusal ve Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi (ULAKBİM) veri tabanlarında “fen bilimleri eğitimi/öğretimi”,“özel gereksinimli birey”, “zihin yetersizliği”, “otizm”, “yaygın gelişimsel bozukluk”, “işitme yetersizliği”,“üstün yetenek/zekâ”, “görme yetersizliği”, “öğrenme güçlüğü”, “çoklu yetersizlik” anahtar sözcüklerikullanılarak tarama yapılmıştır. Taramada özel gereksinimli bireylere fen bilimleri öğretimine yönelik 25araştırmaya ulaşılmıştır. Araştırmaların 18’i nitel, 7’si ise nicel araştırma yöntemleri kullanılarakgerçekleştirilmiştir. Nicel araştırmalar bağımlı ve bağımsız değişkenler, araştırma yöntemleri,katılımcılar ve özellikleri, kullanılan veri toplama araçları, izleme/genelleme verileri, gözlemciler arasıgüvenirlik/uygulama güvenirliği, sosyal geçerlik ve bulgular kategorileri altında, nicel araştırmalar isearaştırma amacı, yöntem, veri toplama araçları, katılımcılar ve özellikleri ve bulgular olmak üzere beşkategoride incelenmiştir. Araştırma bulguları ülkemizde özel gereksinimli bireylerle fen bilimleriöğretimine ilişkin araştırmaların son yıllarda artan bir ivme kazandığını göstermektedir. Fen bilimleriöğretiminin özel gereksinimli bireylerin yaşamlarını bağımsız idame ettirebilmeleri noktasındaki önemikonuya daha fazla odaklanılmasını gerektirmektedir. Özel gereksinimli bireylere fen bilimleriöğretiminde farklı yöntemlerin etkililik ve verimliliklerinin incelendiği çalışmalara gereksinimduyulmaktadır.